Hoe help je je kind omgaan met een scheiding?

Als je gaat scheiden, blijf je samen ouders van jullie kinderen. Hoe kun je er voor je kind zijn? Hoe reageren kinderen op een scheiding? Hoe kun je het best met de gevoelens van je kind omgaan? Wat doet een scheiding met jou als ouder en wat als je ruzie blijft houden? In dit artikel lees je hoe je je kind kunt steunen en beschermen bij het omgaan met scheiding.

Hoe vertel je een kind over een scheiding?

Het is meestal niet makkelijk om je kind(eren) te vertellen dat jullie gaan scheiden. Vertel samen dat jullie gaan scheiden. Kies hier een rustige plek voor en neem er de tijd voor.

• Vertel dat jullie als ouders gaan scheiden, maar dat jullie niet van je kind gaan scheiden. Dat jullie allebei van je kind houden en blijven houden. Wees daar duidelijk in.
• Geef ruimte voor en erkenning aan de gevoelens van je kind(eren).
• Betrek je kind niet in jullie problemen.
• Maak duidelijk wat de scheiding voor je kind betekent. Geef je kind de ruimte om daarin zijn eigen weg te vinden.

Informeer zelf de school, kinderopvang en eventuele (sport)clubs of verenigingen dat jullie gaan scheiden.

Hoe kan je kind reageren op de scheiding?

Kinderen reageren heel verschillend op een scheiding van hun ouders. De volgende reacties zijn mogelijk:

• Je kind kan schrikken, boos, bang of verdrietig worden.
• Je kind zich schuldig voelen, bang zijn dat het aan hem of haar ligt.
• Door de onzekerheid die door een scheiding ontstaat, kan je kind lastig of opstandig gedrag laten zien, of juist heel stil worden. Sommige kinderen gaan zich weer ‘jonger gedragen’.
• Kinderen kunnen zich machteloos voelen en raken soms een deel van hun zelfvertrouwen kwijt.
• Een ouder kind kan zich schamen tegenover anderen.
• Een jonger kind begrijpt vaak nog niet wat het gaat betekenen. Maar ze kunnen er wel last van hebben als er ruzies zijn. Een jong kind kan gevoelens nog niet goed onder woorden brengen. Sommige kinderen krijgen last van angsten, lichamelijke klachten zoals buikpijn, of problemen op school.
• Soms verliest een kind het vertrouwen in de wereld om hem of haar heen. Vooral als alles verandert: als niet alleen je ouders uit elkaar gaan maar je ook moet verhuizen en naar een andere school moet. Dat kan een onveilig gevoel geven.
• De scheiding kan ook een opluchting zijn voor je kind, omdat er een einde komt aan de spanningen en ruzies in huis.

Gelukkig gaat het met de meeste kinderen na ongeveer twee jaar weer goed. Gezinnen zijn dan vaak gewend geraakt aan de nieuwe situatie en het nieuwe ritme. Andere dingen dan de scheiding worden belangrijker.

Lees op NJI.nl welke gevolgen een scheiding nog meer kan hebben voor kinderen.

Hoe ga je om met de gevoelens en gedrag van je kind na een scheiding?

Je kunt je kind helpen en beschermen door het liefde en aandacht te geven. En open en eerlijk te zijn.

• Laat je kind vertellen over zijn of haar gevoelens en neem ze serieus. Ga er geen discussie over aan en zeg niet dat het zich zo niet hoeft te voelen. Hij of zij voelt zich nu eenmaal zo. Het is heel belangrijk dat een kind zich kan uiten. Zo voorkom je ook moeilijk gedrag.
• Vertel je kind dat het altijd vragen mag stellen, wanneer en hoe ingewikkeld ook. Dat helpt je kind het verlies een plaats te geven.
• Geef een paar keer per dag alle aandacht aan je kind. Laat het dan vooral over hem of haar gaan.
• Besef ook dat niet alle gedrag met de scheiding te maken heeft. Kinderen ontwikkelen zich ook gewoon verder. Ander gedrag hoort soms gewoon bij een nieuwe fase in het leven van een kind.
• Misschien kun je als ouder de gevoelens van je kind er niet bij hebben, omdat je het zelf heel moeilijk hebt met de scheiding. Kijk dan of je iemand anders kunt vinden, die je kind in deze moeilijke periode op kan vangen.

Hoe bescherm je je kind tegen de gevolgen van een scheiding?

Niet hoeven kiezen tussen ouders

Een kind voelt zich verbonden met beide ouders en is meestal trouw aan allebei de ouders. Dat maakt een scheiding vaak moeilijk voor kinderen. Misschien heeft je kind het gevoel dat het moet kiezen tussen jullie. Of je kind is bang dat de andere ouder hem of haar mist. Oudere kinderen bemiddelen soms tussen hun ouders.

• Vraag je kind nooit om te kiezen. Je kind kan zich dan verscheurd of schuldig voelen. Dit kan ook invloed hebben op het gedrag van je kind.
• Geef je kind de ruimte om van beide ouders te houden. Zeg dus geen nare dingen over je ex-partner, ook al ben je zelf boos of verdrietig. Maak ook geen ruzie waar je kind bij is.
• Als ouders veel ruzie maken, zijn de gevolgen van een scheiding voor je kind groter. Een goede band met beide ouders vermindert de kans op problemen na scheiding. Het is heel belangrijk dat je kind goed contact kan hebben met beide ouders.

Vrienden blijven zien

Kinderen van gescheiden ouders die goeie vrienden hebben, verwerken een scheiding makkelijker dan kinderen zonder echt goede vrienden. Het is dus het beste voor het kind als het kan blijven wonen waar het woonde. En het mogelijk te maken dat je kind zijn of haar vriend(en) blijft zien.

Contact houden met familie

Een kind verliest soms door de scheiding contact met een deel van de familie. Of het contact wordt minder of verandert. Het blijft voor kinderen belangrijk om (voor zover mogelijk) contact te houden met de familie van beide ouders. Al is het per brief, e-mail of telefoon als het niet anders kan.

Blijven opvoeden

Je kunt schuldgevoel hebben omdat je kind een scheiding door moet maken. Let er op dat je je kind niet gaat verwennen uit schuldgevoel. Dat helpt niet. Blijf in je rol als ouder, blijf opvoeden en grenzen stellen. Dat geeft houvast en veiligheid, en dat is belangrijk in een tijd waarin er zoveel verandert. Je hoeft niet heel streng te zijn, maar wel duidelijk.

Hoe houd je rekening met je kind bij de afspraken die jullie maken?

Als jullie als ouders apart gaan wonen en de zorg gaan verdelen, moet je een aantal afspraken maken.
Die afspraken leggen jullie vast in het ouderschapsplan.
Soms neemt één ouder de meeste zorg op zich, sommige ouders kiezen voor co-ouderschap. Het gaat er om wat past het best past bij jullie mogelijkheden en bij de kinderen.

• Het is belangrijk om je kinderen te betrekken bij de afspraken in het ouderschapsplan en rekening te houden met de wensen en meningen van je kind. Dit betekent niet dat er altijd gebeurt wat je kind wil. Want wat een kind wil, is niet per sé het beste voor het kind. Jullie als ouders blijven verantwoordelijk.
  Kom je er samen niet uit? Haal er dan iemand bij die onafhankelijk mee kan kijken, bijvoorbeeld een mediator.
• Vertel je kind wanneer het bij wie het gaat wonen en leg de afspraken uit. Laat merken dat jullie het allebei eens zijn met de afspraken. Leg in gewone woorden uit waarom jullie dit zo besloten hebben. En laat je kind alle vragen stellen die het wil stellen.
• Jullie zijn en blijven samen de ouders van je kind. Blijf daarom in contact met je ex-partner als het over de kinderen gaat.
• Houd je aan de gemaakte afspraken. Werken ze niet? Overleg dan met elkaar hoe het anders kan.
• Laat je kind zelf beslissen welke persoonlijke spullen het meeneemt als het van de ene ouder naar de ander gaat. Dwing je kind niet om te blijven slapen als je kind dat niet wil.

Wat doet een scheiding met jou als ouder?

Of je nu zelf voor de scheiding hebt gekozen of niet, een scheiding betekent voor jou als ouder meestal ook een periode van veel emoties. Afscheid nemen van wat zo mooi begonnen is, kan erg pijnlijk zijn. Je verliest het samen zijn als gezin en als partners en misschien het toekomstbeeld dat je daarbij had. Soms raak je ook je veilige woonplek kwijt. Je kunt er ook financieel op achteruit gaan.
Maar een scheiding kan ook opluchting brengen.

Als je helemaal niet wilde scheiden, maar geen keus had, kan het extra moeilijk zijn om het te accepteren.

Zoek volwassenen om je heen om mee te praten. Weet je geen vrienden of familieleden hebt met wie dat kan, of is dat niet voldoende voor jou? Zoek dan hulp en steun bij een professional, kijk hieronder bij ‘Hulp nodig?’ waar je in de 046-regio terecht kunt.

Wat als je ruzie blijft maken?

Soms lukt het ouders door hun eigen gevoelens niet om het belang van de kinderen op de eerste plaats te zetten. Door hun eigen boosheid, verdriet en stress kunnen ze niet goed samen ouder zijn en blijven ze ruzie maken.

Herken je dat? Zoek dan hulp voor jezelf. Zo help je jezelf verder en voorkom je psychische problemen van je kind. Ondersteunend hieraan zijn er ook voor je kind(eren) vele mogelijkheden. Je leest het hieronder bij ‘Hulp nodig?’

Lees meer over zeer moeilijke scheidingen (ook wel vechtscheidingen of complexe scheidingen genoemd) in dit artikel van het NJi.

(bron: Groeigids.nl)

Wanneer hulp zoeken?

Wanneer deze tips niet voldoende helpen en je vragen of zorgen hebt, is het verstandig om op tijd voor je kind en voor jezelf ondersteuning te zoeken.

In de 046-regio kun je o.a. terecht bij:

• Een mediator of advocaat, om te helpen bij het maken van een ouderschapsplan.
• Partners in Welzijn. Zowel ouders als kinderen kunnen terecht voor ondersteuning bij uit elkaar gaan / scheiding. Een totaaloverzicht vind je in ons artikel ‘Hulp bij scheiding‘. Zo is er ‘(omgangs)bemiddeling’ mogelijk bij het maatschappelijk werk, advies bij financiële en regel-zaken bij de sociaal juridisch dienstverleners, en geven de jeugd- en gezinswerkers een aantal cursussen/trainingen voor kinderen: Stoere Schildpadden (groep 1 en 2), Dappere Dino’s (groep 3 en 4) en Kinderen scheiden niet (groep 5 t/m 8). Voor ouders is er de ‘Scheidingsatlas‘.
• Centrum voor Jeugd en Gezin Westelijke Mijnstreek. Bij zorgen over het gedrag of de mentale gezondheid van kinderen en jongeren staan de jeugdpsychologen voor jullie klaar.
• Op VillaPinedo.nl kun je een online workshop voor gescheiden ouders volgen.

Ook interessant om te bekijken

Hieronder vind je een aantal items (artikelen en webinars) van Opgroeienin046.nl, passend bij dit thema en/of deze leeftijdsfase.

Lezen

• Hulp bij scheiding
• Geweld hoort nergens thuis, samen zoeken we naar een oplossing
• Ervaringsverhaal Barbara
• Ervaringsverhaal Koen
• Kort lontje? Over de impact van boosheid en agressie op kinderen (incl. link naar webinar ‘Kort lontje?’ van Partners in Welzijn)
• Stiefouder zijn (ouderblog)

Kijken

• Kinderen en scheiden | webinar

Op zoek naar informatie over een ander opvoed-thema?

Gebruik dan de zoekfunctie op onze website, je vindt deze bovenaan de homepage, bij het vergrootglas. Typ het woord of een (deel van een) zin waar jij iets over wil weten, en je vindt vanzelf alle artikelen en webinars die met jouw vraag te maken hebben.

Staat wat jij zoekt er niet bij? Laat het ons gerust weten via onderstaande contactgegevens.

Vragen? Contact?

Heb je naar aanleiding van dit artikel een vraag? Wil je graag met iemand in contact komen omdat je vragen of zorgen hebt? Bel of stuur een whatsapp-bericht naar het CJG 046-8506910 of mail naar info@cjg-wm.nl en we zorgen dat jouw vraag op de juiste plek terecht komt.

Geplaatst op 12 februari 2025 | Categorie Jongeren, Peuter, Schoolkind, Thema's