Geschikte media voor peuters

Waar kijkt en luistert jouw peuter graag naar op tv, tablet of smartphone? Hoe maak je de tablet veilig? Hoe zit dat met speelgoed verbonden met internet? En waar vind je geschikte media voor peuters?

Hoe een peuter media beleeft

Peuters kijken het liefst naar dingen die ze herkennen uit het eigen leven. Dieren, andere kinderen en wat er gebeurt in en om het huis. De meeste peuters vinden herhaling leuk. Je kind kiest graag een paar keer hetzelfde boek, dezelfde tv-aflevering of prentenboeken-app.

Laat je kind kijken naar programma’s en apps, die speciaal voor peuters gemaakt zijn. Peuters weten nog niet zo goed het verschil tussen fantasie en werkelijkheid. Wat ze zien op een beeldscherm, is voor peuters nog ‘echt’. Hierdoor kan je kind zichzelf ook niet geruststellen, als het iets eng vindt om naar te kijken. Houd hier rekening mee als je een programma kiest. Het helpt als je je kind afleidt en troost wanneer het toch iets te spannend of eng vindt.

Tussen de 2 en 3 jaar leren kinderen emoties herkennen bij personen in een verhaal. Op deze leeftijd zijn dat de basis-emoties zoals verdriet, boosheid, angst en blijdschap. De meer ingewikkelde gevoelens zijn nog te moeilijk voor je peuter. Je kind begrijpt het bijvoorbeeld nog niet als iemand huilt van geluk.

Als je kind bijna naar de basisschool gaat, kan hij of zij steeds meer zelfstandig naar een scherm kijken. Maar je kind vindt het ook dan nog steeds het allerleukst om dat samen met jou te doen.

Geschikte media voor peuters: liever langzaam dan snel en druk

Geschikte media voor peuters vinden is nog niet zo eenvoudig. Veel filmpjes en programma’s zijn te snel en te druk voor een peuterbrein, ook al lijken ze voor die leeftijd gemaakt. Babybreinspecialist Marion van den Heuvel (Tilburg University) zegt hierover in dit artikel: “Jonge kinderen zijn nog niet zo goed in het snel verwerken van informatie. Langzame en rustige televisieprogramma’s zijn daarom beter. Kinderen willen heel graag reageren op wat ze zien, maar hebben wel tijd nodig om te begrijpen wat er gebeurt voordat ze kunnen reageren.”

Om goede programma’s te maken die ook nog eens educatief en leerzaam zijn voor kinderen, is de inzet van experts nodig. Zoals pedagogen, die onderzoeken wat peuters aanspreekt en wat nuttig is voor hun ontwikkeling. Uitgangspunt is dan de belevingswereld van het kind. Vaak vind je dit soort programma’s bij de publieke omroep, zoals bij Zappelin van de NPO. Met de opkomst van alle streamingsdiensten is het nog maar de vraag of een programma aan deze criteria voldoet, aangezien een streamingsdienst hele andere belangen heeft. Zij zijn vooral gebaat bij zoveel mogelijk betalende abonnees. Filmpjes zijn dan soms eerder verslavend van karakter dan educatief, door het bewust gebruiken van veel kleuren, wisselende beelden en drukke geluiden. Mediaspecialist Denise Bontje van Mediasmarties zegt hierover: ”Het zijn ook vaak filmpjes die niet vanzelf stoppen. Je blijft doorkijken. En dat is überhaupt een gevaar van het kijken naar filmpjes.”

In dit artikel is een videofragment te vinden uit ‘De Avondshow met Arjan Lubach’ waarin hij je zelf laat ervaren dat drukke, snelle beelden zelfs jou als volwassene een gevoel van onrust geven. Hoe moet dat wel niet zijn voor een peuterbrein? Het is zeer waarschijnlijk dat kinderen na één of meer afleveringen van dergelijke programma’s moeilijker kalm te krijgen zijn en slechter om kunnen gaan met rustiger momenten.

Verhalen begrijpen

Vanaf 2,5 jaar vinden kinderen verhalen leuk. Je kind kan naar Sesamstraat kijken, maar begrijpt nog niet alles. Je peuter gaat kleine grapjes begrijpen door de herhaling. Misschien gaat hij of zij ook vragen stellen over wat er te zien is. Je kunt dat aanmoedigen door zelf vragen aan je peuter te stellen over wat er in het televisieprogramma gebeurt.
Als je kind iets niet begrijpt, kan hij of zij bang of verdrietig worden door wat er te zien is.

Peuters vanaf 3 jaar kunnen langer de aandacht ergens bij houden. Je peuter kan steeds beter een verhaal volgen en krijgt plezier in programma’s waarvan hij of zij iets leert. Bijvoorbeeld ‘Het Zandkasteel’ en ‘Koekeloere’ of ‘K3’, ‘Kabouter Plop’ en ‘Dora en Diego’. Deze programma’s zijn rustig van tempo en speciaal gemaakt voor kinderen vanaf 3 jaar. Let erop dat het verhaal altijd goed moet aflopen. Te veel spanning of griezelen kan je peuter nog niet aan. Laat je peuter niet meekijken met oudere kinderen. Hun programma’s zijn waarschijnlijk niet geschikt voor je peuter.

Nadoen wat ze op het scherm zien

Steeds vaker merk je dat je kind naspeelt wat hij of zij heeft gezien op een scherm. Je kunt angstige momenten of agressie terugzien in het spel van 3- tot 5-jarigen. Dat is een manier om ervaringen te verwerken. Als je dat ziet, probeer dan woorden te geven aan wat je kindje voelt. Daar kent je peuter zelf nog niet genoeg woorden voor. Zo leert je kind wat blij, bang, verdrietig en boos is. Je kind leert zo ook omgaan met al die gevoelens.

Peuters vinden tablets heel leuk

Tablets zijn gemakkelijk speelgoed: je verveelt je nooit, want er is steeds wat nieuws te ontdekken. Je kind kan eindeloos filmpjes aanklikken en gaat dit normaal vinden. Dit is moeilijk af te leren, als je dat zou willen. Laat je kind maximaal 5 tot 10 minuten met een tablet spelen. Het lijkt alsof je kind het langer kan, maar dat is geen echte concentratie. Je kindje komt dan meer in een soort trance, waarbij hij of zij niet meer hoeft na te denken.

Kinderen wennen aan deze ontspanning met een tablet. Je kind kan om te ontspannen afhankelijk worden van een beeldscherm. Dat is uiteindelijk niet goed voor een kinderbrein; je wil immers liever dat je kindje ook andere manieren van ontspanning aanleert in de ontwikkeling tot volwassene. Dit gaat niet vanzelf, daar hebben kinderen ondersteuning en aansturing van ouders voor nodig. In dit ouderblog vertelt onze ouderblogger Esther welke wijsheden en tips zij hierover heeft opgedaan na het volgen van een webinar ‘Waarom het kinderbrein wil spelen’ door hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder.

Tip: maak voor je peuter een eigen afspeellijst van YouTube-filmpjes en zet die in het beginscherm van je tablet. Zo kan je kind ze gemakkelijk vinden en kan je kind niet zo snel iets aanklikken wat niet oké is. En zorg dat je de speciale YouTube-Kids app installeert voor je peuter om filmpjes op te kijken.

Tablet veilig maken

Heb je geen aparte kindertablet thuis, maar wil je je kind wel af en toe iets laten doen op je eigen tablet? Maak die dan zo veilig mogelijk:

• Koop een goede beschermhoes om je tablet te beschermen als hij valt;
• Gebruik de beveiligingsopties die er standaard op staan;
• Maak een aparte pagina voor de apps op die je kind mag gebruiken;
• Maak ook een aparte pagina waarop je (nieuwe) kinderapps eerst zelf kunt uitproberen;
• Gebruik geen gratis apps, want die zitten vaak vol reclame;
• Meer informatie over een tablet geschikt maken voor je kind vind je op Consumentenbond.nl

Apps en games voor peuters

Er zijn hele leuke prentenboeken-apps voor peuters. Zoals ‘Timo en het toverboek’ of ‘Job gaat eten’. Vraag naar deze en meer ideeën bij de bibliotheek. Of kijk op Jeugdbibliotheek.nl of Mediasmarties.nl

Peuters krijgen plezier in hun eerste games. Die zijn natuurlijk nog simpel. Vaak gaan ze over een bekend figuurtje zoals Nijntje of Bumba. De spelletjes zijn vaak memory, kleuren, muziek maken, een legpuzzel of doolhof. Ook op spelcomputers als de Wii zijn er al leuke games, zoals die van Sesamstraat.

Als je kind bijna naar groep 1 gaat, kan hij of zij de eerste avonturengames spelen. Dit zijn games waarin je kind de hoofdpersoon een avontuur laat beleven. Je kind moet allerlei problemen oplossen.

Maak gebruik van de tips van de Media Ukkie Dagen.

Video-bellen

Video-bellen via Teams, Whatsapp of Facetime is leuk en gezellig. Met opa en oma, als je die niet dagelijks ziet. Of met papa of mama, als één van hen een tijdje weg is. Voordelen boven appen of mailen zijn dat er van twee kanten contact is. Je kunt praten, gebaren maken en vragen stellen, die meteen beantwoord worden. Peuters vinden het leuk om bekende gezichten te zien op een scherm.

Regelmatig video-bellen wordt ook aangeraden bij een meertalige opvoeding. Want als je wil dat je kind naast Nederlands ook een andere taal leert, werkt dat alleen als je kind er het nut van inziet. Door te video-bellen met familie in het buitenland begrijpt je kind vanzelf waarom die andere taal nuttig is, en kan het oefenen natuurlijk.

Connected toys

Connected toys is een term voor speelgoed dat verbonden is met internet. Je kind vindt het vast leuk om een gesprek met een pop of knuffeldier te voeren. Hiervoor worden via het speelgoed gegevens naar de makers van het speelgoed gestuurd. Zo leren zij over hoe jouw kind speelt. Er zitten daarom ook wel wat risico’s aan het spelen met connected toys. Het speelgoed kan gehackt worden. Hierdoor kunnen de gegevens van jouw kind gestolen worden. Andere mensen kunnen dan bijvoorbeeld meeluisteren bij gesprekken tussen jouw kind en een pratende pop. Ook bevat het speelgoed vaak verborgen reclame.

Bioscoop

Gezellig samen naar de bioscoop gaan is heel leuk, maar zo’n grote filmzaal met hard geluid en een lange film is nog niet echt geschikt voor peuters. Een bioscoopfilm duurt op deze leeftijd meestal nog te lang. Je moet als ouder veel van wat ze zien nog extra uitleggen. Peuters stellen graag hardop vragen. Ook kunnen ze niet lang achter elkaar op hun stoel blijven zitten. Ze vinden het kijken naar andere kinderen vaak interessanter dan de film zelf. Bovendien is het geluid in een bioscoop voor bijna alle peuters te hard. Thuis een kinderfilm streamen is dus veel handiger. Pas als je kind naar groep 3 gaat, kun je eens aan de bioscoop denken, maar ook dan is het belangrijk om in te schatten of dit wel bij jouw kind past op dit moment. Bij sommige kinderen duurt het wat langer voordat ze zover zijn.

(Bron: Groeigids.nl, Oudersvannu.nl, Kekmama.nl)

>Schrijf je hier in om het webinar ‘Ukkies en schermpjes’  gratis terug te kijken. Pedagogisch medewerker Madelijn Metsemakers (MIK & Spelenderwijs Kinderopvang) en jeugd- en gezinswerker Tahnee Schoonbrood (Partners in Welzijn) geven tips over mediagebruik bij jonge kinderen.

Wanneer hulp zoeken?

Merk jij dat deze tips niet voldoende helpen bij jouw peuter, of dat het jou als ouder niet goed lukt om ze toe te passen? Overweeg dan om dit eens te bespreken met iemand die je vertrouwt of om ondersteuning te vragen bij een professional.

Je kunt in de regio 046 bijvoorbeeld heel laagdrempelig terecht bij de jeugd- en gezinswerkers van Partners in Welzijn, zij staan met een luisterend en niet oordelend oor voor je klaar en zoeken met je mee naar verbetering van de situatie.

En als je kind naar een peuterspeelzaal of buitenschoolse opvang gaat, bijvoorbeeld van MIK & Spelenderwijs Kinderopvang, bespreek het dan ook eens met de pedagogisch medewerker.

Ook mag je altijd om tips vragen bij de Jeugdgezondheidszorg van de GGD-Zuid Limburg.

Ook interessant om te bekijken

Hieronder vind je een aantal items (artikelen en webinars) die gemaakt zijn door Opgroeienin046.nl, passend bij dit thema of bij de peuterleeftijd.

Lezen

• Leuk en veilig mediagebruik voor alle leeftijden
• Zo pak je slaapproblemen aan bij peuters
• Emotionele opvoeding; oftewel het leren omgaan met emoties (m.m.v. CJG Westelijke Mijnstreek)
• Tips n.a.v. de Media Ukkie Dagen 2023
• Zelfvertrouwen in de peuterspeelzaal (m.m.v. MIK & Spelenderwijs Kinderopvang)
• Pesten op de peuterspeelzaal (m.m.v. MIK & Spelenderwijs Kinderopvang)
• Zindelijk worden (m.m.v. MIK & Spelenderwijs Kinderopvang)
• Het kinderbrein wil spelen (ouderblog)
• Integrale vroeghulp | Als je het gevoel hebt dat er iets aan de hand is, maar je weet niet precies wat (m.m.v. IVH/MEE Zuid Limburg)

Kijken

• Van gaap naar slaap – hoe leer je je kindje slapen | webinar
• Peuterpuberteit: hoe om te gaan met driftbuien? | webinar
• Ukkies en schermpjes | webinar

Op zoek naar informatie over een ander opvoed-thema?

Gebruik dan de zoekfunctie op onze website, je vindt deze bovenaan de homepage, bij het vergrootglas. Typ het woord of een (deel van een) zin waar jij iets over wil weten, en je vindt vanzelf alle artikelen en webinars die met jouw vraag te maken hebben.

Staat wat jij zoekt er niet bij? Laat het ons gerust weten via onderstaande contactgegevens.

Vragen? Contact?

Heb je naar aanleiding van dit artikel een vraag? Wil je graag met iemand in contact komen omdat je vragen of zorgen hebt? Bel of stuur een whatsapp-bericht naar het CJG 046-8506910 of mail naar info@cjg-wm.nl en we zorgen dat jouw vraag op de juiste plek terecht komt.

Geplaatst op 7 april 2025 | Categorie Peuter, Thema's