Samenspelen bij peuters

Vanaf een jaar of 3 beginnen peuters met samenspelen. Dat gaat nog niet vanzelf, peuters maken hier een hele ontwikkeling in door. Hoe kun jij als ouder of opvoeder je kind helpen samen te spelen en spullen te delen? En hoe kun je reageren op ruzies?

Waarom is samenspelen nog moeilijk?

Tot een jaar of 2 speelt een kind meestal nog niet samen met andere kinderen, maar vaak náást andere kinderen. Ze zitten in dezelfde ruimte, soms met hetzelfde speelgoed, maar elk kind is zelf bezig. Ze kijken wel naar elkaar en doen elkaar soms na.

Peuters moeten nog leren om samen te spelen. Ze kunnen ook nog niet goed speelgoed delen of op hun beurt wachten bij een spelletje.

Tussen de 3 en 4 jaar gaan kinderen vaak wel met elkaar spelen. Je kind gaat dan merken dat andere kinderen ook wensen en gevoelens hebben. Ze gebruiken soms hetzelfde speelgoed, houden al een beetje rekening met elkaar en reageren op elkaar.

Wat leren kinderen van samenspelen?

• speelgoed delen en af en toe even wachten
• zich inleven in andere kinderen
• rekening houden met andere kinderen
• dat het leuk is om vriendjes en vriendinnetjes te hebben
• dat je ruzie kunt oplossen met woorden in plaats van met schoppen en slaan
• hun taal en denken wordt beter
• ze kunnen meer met hun fantasie en krijgen gevoel voor humor

Hoe help je je kind samen te leren spelen?

• Breng je kind in contact met andere kinderen. Bij familie en vrienden, bij het kinderdagverblijf, op de peuterspeelzaal. Zo leren kinderen samenspelen.
• Geef zelf het goede voorbeeld. Laat zien hoe jij met andere mensen omgaat.
• Doe spelletjes met je kind. Bijvoorbeeld tikkertje of verstoppertje. Of makkelijke spelletjes waarin je ‘om de beurt’ iets moet doen. Zo leert je kind te wachten.
• Vanaf ongeveer 3 jaar kun je ook spelletjes met regels spelen. Kies korte spelletjes met makkelijke regels zoals memory of domino. Hiermee leren kinderen zich aan regels te houden, op hun beurt te wachten, rekening te houden met anderen en omgaan met verliezen en winnen.
• Geef woorden aan gevoelens. Zeg bijvoorbeeld: ‘Kijk, je vriendinnetje huilt. Ze is verdrietig, omdat ze haar knuffel kwijt is.’ Een kind kan beter omgaan met anderen als hij of zij zich leert inleven in de gevoelens van anderen.
• Geef je kind een compliment als hij of zij samenspeelt of iets deelt.
• Leer je kind dat een ander ook ‘nee’ kan zeggen. Dat moet hij of zij dan leren te accepteren.
• Vertel je kind dat sommige spullen van iemand anders zijn. Hij of zij mag die niet zomaar afpakken. Leer je kind om te vragen om iets dat jij hebt. En vraag zelf ook eens een speeltje aan je kind.

Lees ook hoe je je kind kan leren alleen spelen.

Waarom vinden peuters het moeilijk om spullen te delen?

Een peuter kan speelgoed zien als onderdeel van zichzelf. Dan is het logisch dat hij of zij dat liever bij zichzelf houdt. Ze houden hun spullen goed in de gaten en als iemand er aankomt, zullen ze dat niet snel toelaten. Je hoort je kind vast vaak ‘van mij!’ zeggen. Kinderen willen iedereen dan laten weten dat iets van hen is. Ze zijn gehecht aan wat ze hebben.

Hoe help je je peuter te leren delen?

• Het werkt niet om peuters te dwingen om te delen. Dan wordt het de volgende keer nog moeilijker. Probeer het over een tijdje opnieuw. Misschien is hij of zij er dan wel aan toe.
• Je kunt wel alvast het goede voorbeeld geven. Bijvoorbeeld als je iets lekkers hebt gekregen op je werk of als je een cake hebt gebakken. Vertel hardop dat je deelt, en dat iedereen evenveel krijgt.
• Spelletjes doen, waarbij je om de beurt iets moet doen, helpt je kind ook om te leren delen.
• Als je kind het nog te moeilijk vindt om te delen, leg dan voor er bezoek komt het lievelingsspeelgoed weg, en maak afspraken met je peuter over waar andere kinderen wel of niet mee mogen spelen.
• Oefenen met delen is makkelijker met iets dat niet van hem of haar is. Laat je peuter bijvoorbeeld zelfgebakken koekjes uitdelen. Je kunt je kind ook een taak geven: ‘Zorg jij dat iedereen evenveel rozijntjes krijgt?’ Als dat goed gaat, kan je kind tijdens het spelen misschien iets delen waar hij of zij er meer van heeft. Bijvoorbeeld autootjes of bouwblokken. Let op dat je kind de uitgeleende spullen na een korte tijd ook weer terugkrijgt.
• Als wat oudere peuters hun speelgoed niet willen delen, kun je leren hoe ze dit kunnen oplossen. Bijvoorbeeld door ieder een deel van het speelgoed te gebruiken of er om de beurt mee spelen.
• Wat oudere peuters kun je uitleggen waarom delen belangrijk is. Vertel dat samenspelen ook betekent dat je samen met speelgoed kunt spelen. Dat hoort bij vriendjes zijn. Maar dat het speelgoed van je kind blijft: het andere kind gaat weer naar huis en neemt het speelgoed dus niet mee.

Wat kun je doen als je peuter ruzie heeft?

Soms maken peuters ruzie. Dat hoort erbij. Kinderen leren daarvan hoe ze met strijd om kunnen gaan en het kunnen lossen. Hoe kun je reageren op ruzies van jouw kind met andere kinderen?

Geef je kind vanaf ongeveer 3 jaar de kans om probleempjes zelf op te lossen. Kijk van een afstand of ze er zelf uitkomen. Geef een compliment als dat lukt. Grijp wel in als het uit de hand dreigt te lopen.
Benoem wat je ziet en wat de gevolgen zijn: ‘Ik zie dat Ben slaat en dat Joris huilt. Slaan mag niet, dat doet pijn.’
Benoem wat er aan de hand is, als je dat kunt zien: ‘Jullie willen allebei alleen met de brandweerauto spelen, maar dat gaat niet.’ Bedenk dan samen met de kinderen een oplossing waar ze allebei tevreden mee kunnen zijn. Ze kunnen bijvoorbeeld om de beurt met de brandweerauto spelen.

(Bron: Groeigids.nl)

Wanneer hulp zoeken?

Merk jij dat het niet goed lukt om bovenstaande tips toe te passen, of maak je je zorgen? Overweeg dan om dit eens te bespreken met iemand die je vertrouwt of om ondersteuning te vragen bij een professional.

Je kunt in de regio 046 bijvoorbeeld heel laagdrempelig terecht bij de jeugd- en gezinswerkers / schoolmaatschappelijk werkers van Partners in Welzijn. Zij staan met een luisterend en niet oordelend oor voor jou als ouder klaar en zoeken met je mee naar verbetering van de situatie.

Ook mag je altijd om tips vragen bij de Jeugdgezondheidszorg van de GGD-Zuid Limburg.

Als je peuter naar de kinderdagopvang of peuterspeelzaal gaat, bijvoorbeeld van MIK & Spelenderwijs Kinderopvang, bespreek het dan ook eens met de pedagogisch medewerker.

Ook interessant om te bekijken

Hieronder vind je een aantal items (artikelen en webinars) die gemaakt zijn door Opgroeienin046.nl, passend bij dit thema of bij de leeftijdscategorie.

Lezen

• Contact en hechting met je peuter
• Geschikte media voor peuters
• Hoe kan mijn kind de taal goed leren?
• Hoe krijgt je peuter genoeg beweging?
• Zo help je je peuter goed tanden te poetsen
• Contact en hechting met je baby
• Veilig in het water
• Zelfvertrouwen in de peuterspeelzaal (m.m.v. MIK & Spelenderwijs)
• Uitdagend spelen

Kijken

• Peuterpuberteit: hoe om te gaan met driftbuien? | webinar (m.m.v. Partners in Welzijn)
• Van gaap naar slaap – hoe leer je je kindje slapen | webinar (m.m.v. MIK & Spelenderwijs Kinderopvang en slaapcoach Judith Zinken)

Op zoek naar informatie over een ander opvoed-thema?

Gebruik dan de zoekfunctie op onze website, je vindt deze bovenaan de homepage, bij het vergrootglas. Typ het woord of een (deel van een) zin waar jij iets over wil weten, en je vindt vanzelf alle artikelen en webinars die met jouw vraag te maken hebben.

Staat wat jij zoekt er niet bij? Laat het ons gerust weten via onderstaande contactgegevens.

Vragen? Contact?

Heb je naar aanleiding van dit artikel een vraag? Wil je graag met iemand in contact komen omdat je vragen of zorgen hebt? Bel of stuur een whatsapp-bericht naar het CJG 046-8506910 of mail naar info@cjg-wm.nl en we zorgen dat jouw vraag op de juiste plek terecht komt.

Geplaatst op 28 juli 2025 | Categorie Peuter, Thema's