Veranderingen in de prepuberteit

Je kind is misschien pas net een tiener, maar toch zie je opeens dwars en opstandig gedrag. Nu al aan het puberen?! Een beetje wel, welkom in de prepuberteit! Wat verandert er in deze periode voor je kind? En hoe steun je je kind bij deze veranderingen in de prepuberteit?

Wat is de prepuberteit?

De prepuberteit is de periode voorafgaande aan de puberteit, het luidt als het ware de puberteit in. Het begint vaak al halverwege de basisschool en begint bij ieder kind op een andere leeftijd. Gemiddeld zijn jongens 11,5 jaar oud. Bij meisjes begint het vaak iets eerder, als ze 10,5 zijn. Maar eerder of later kan dus ook: bij de meeste kinderen begint de prepuberteit ergens tussen de leeftijd van 8 en 11 jaar.

Het is normaal dat je kind anders gaat denken en zich anders gaat gedragen. Je kind gaat meer nadenken en wil meer zelf doen. Ook begrijpt je kind de wereld steeds beter. Soms wordt je kind ook onzekerder. Het kan ook voorkomen dat er al (subtiele) fysieke veranderingen te zien zijn bij je kind.

Prepuberteit is iets anders dan te vroeg in de puberteit komen.

Prepuberteit – puberteit – adolescentie… wat is het nu?

Het duizelt je vast wel eens van alle begrippen. En zeker bij deze komt het voor dat ze door elkaar gebruikt worden. Wij hanteren het volgende:

De prepuberteit (begint ergens tussen de 8 en 11 jaar) is zoals eerder gezegd de voorbereidende fase voor de puberteit. Met beginnende emotionele, cognitieve en soms subtiele lichamelijke veranderingen.

De puberteit (begint ergens tussen de 10 en 16 jaar) is een intensieve periode van snelle lichamelijke, hormonale en emotionele veranderingen, gericht op de ontwikkeling van volwassenheid en het vruchtbaar worden.

Adolescentie is de overkoepelende, langere levensfase (ca. 10-22 jaar) die de late kindertijd omvat en zich uitstrekt tot het begin van de volwassenheid.

Anders denken in prepuberteit

Je kind gaat al meer volwassen denken. Jonge kinderen denken nog dat alles wat ze bedenken ook echt kan. Later begrijpen ze dat er oorzaken en gevolgen zijn. Je kind begrijpt dan dat dingen gebeuren door wat je doet. Niet doordat ze het willen. Je kind begrijpt beter wat echt is en wat niet.

Je kind denkt zelf na, vraagt waarom jij iets beslist en spreekt je soms tegen. Dit kan voelen als kracht en kan je kind trots maken. Je kind komt er ook achter dat ouders en leerkrachten niet altijd gelijk hebben. Dit is goed, maar je kind kan zich hierdoor ook wat verloren voelen. Sommige zekerheden verdwijnen en dat maakt soms verdrietig.

De meeste ouders beschermen hun kind waar dat kan. Maar je kind snapt nu beter dat ouders niet alles kunnen oplossen. Dat kan de wereld ook bedreigender maken. Het zorgt misschien voor spanning en angst bij je kind. Lees meer over stress bij kinderen.

Zelfstandig worden en eigen keuzes maken

Je kind wordt in de prepuberteit steeds zelfstandiger. En leert vertrouwen op het eigen oordeel. Hij of zij heeft jou niet overal meer bij nodig. Je kind wil dingen vaak juist anders doen dan jij. Bijvoorbeeld andere kleren dragen. Je kind is niet meer altijd blij met wat jij koopt. Je kind gaat vaker ergens heen zonder dat jij erbij bent. Dat is wennen voor jou, je moet meer loslaten. Je kind neemt meer vrijheid om nieuwe dingen te proberen. Lees meer over beschermen en loslaten van je kind.

Je kind ontdekt steeds meer wie hij of zij is. Je kind gaat zelf vrienden kiezen en krijgt hechtere vriendschappen. Misschien luistert je kind al meer naar vrienden dan naar jou.

Onzekerheid in de (pre)puberteit

Het ene kind zal vooral de kracht merken van het groter en zelfstandiger worden. Het andere wordt er juist angstiger van. Soms gebeurt het allebei: je kind voelt zich soms sterk en soms bang.

Is je kind onzeker? Dan heeft het misschien moeite met nieuwe vrienden maken. Lastig als je kind naar de middelbare school gaat. Op school kan je kind steeds meer druk voelen om goed te presteren. Samen met onzeker zijn kan dat voor faalangst zorgen. Hoe kun je je kind hierbij helpen?

>>Lees hier Tips over hoe je omgaat met onzekerheid
>>Lees hier Tips voor als je kind faalangst heeft

Wees trots en geef complimenten

Wees trots op de veranderingen bij je kind. Vertel je kind dat ook. Zeg dat je merkt dat hij of zij goede dingen zegt en slim nadenkt. En dat je het fijn vindt dat hij of zij een eigen mening heeft. Zo voelt je kind zich gehoord en gewaardeerd.

Geef ook complimenten als je kind zich terugtrekt of bang wordt. Help je kind woorden te vinden voor hoe hij of zij zich voelt. Dat geeft vertrouwen in wat hij of zij zelf kan. Zo help je je kind ook om die gevoelens beter te begrijpen.

Blijf grenzen stellen

Luister je geïnteresseerd naar je kind, dan zal hij zij het ook minder nodig vinden om een grote mond te geven. Toch zal dit heus weleens gebeuren. Het is goed om dan rustig grenzen aan te geven. Verbied de brutale manier waarop je kind iets zegt. Of de woorden die hij of zij gebruikt. Maar laat weten dat de ideeën van je kind wél belangrijk zijn.

Je kind heeft zijn of haar ouders nog lang nodig om goed op te groeien. Zie die meningen als iets nieuws dat je kind aan het leren is.

Meer tips om je kind te helpen in de prepuberteit

• Praat open met je kind. Blijf geïnteresseerd in wat je kind doet en beleeft.
• Geef niet meteen je eigen mening, luister vooral. Heeft je kind goede argumenten om iets anders te doen? Geef dan ook ruimte om dingen op zijn of haar manier te doen.
• Ruzies horen er ook bij. Blijf rustig bij discussies. Maar blijf wel grenzen stellen.
• Maak afspraken over het gedrag. Je kind mag zich rot voelen, maar het is niet oké om brutaal te doen of met deuren te gooien.
• Moedig je kind aan om zelfstandig te zijn. Steun zijn of haar ideeën.
• Blijf samen lachen.
• Geef zelf het goede voorbeeld in hoe je met anderen omgaat.
• Vertel je kind alvast wat de puberteit betekent. Het stelt je kind gerust als hij of zij weet welke veranderingen er gaan komen. Lees meer over de pubertijd.

(Bron: Groeigids.nl, jmouders.nl)

Wanneer hulp zoeken?

Merk jij dat het niet goed lukt om bovenstaande tips toe te passen, of maak je je zorgen? Overweeg dan om dit eens te bespreken met iemand die je vertrouwt of om ondersteuning te vragen bij een professional.

Je kunt in de regio 046 bijvoorbeeld heel laagdrempelig terecht bij de jeugd- en gezinswerkers / schoolmaatschappelijk werkers van Partners in Welzijn. Zij staan met een luisterend en niet oordelend oor voor jou als ouder klaar en zoeken met je mee naar verbetering van de situatie.

Ouders kunnen bij Partners in Welzijn ook terecht voor de cursus ‘Omgaan met pubers‘. Deze wordt bij voldoende aanmeldingen 2x per jaar gegeven, dus meld je gauw aan!

Ook mag je altijd om tips vragen bij de Jeugdgezondheidszorg van de GGD-Zuid Limburg.

Ouders met vragen of zorgen over de mentale gezondheid van hun kind kunnen ook heel laagdrempelig, zonder verwijzing, terecht bij de psychologen kind & jeugd van het Centrum voor Jeugd en Gezin (Westelijke Mijnstreek, Beekdaelen, Brunssum en Vaals).

Wekelijks chat spreekuur voor ouders

Je kunt als ouder wonend in Zuid-Limburg ook met professionals chatten tijdens het wekelijks chatspreekuur ‘Psychische Klachten bij Pubers’. Ouders met zorgen over het emotionele welzijn van hun puber kunnen hier hun vragen stellen in een 1-op-1 chatgesprek aan experts van Mondriaan Preventie.

Het digitale chatspreekuur vindt elke week plaats op dinsdagochtend tussen 10.00 en 12.00 uur en donderdagavond tussen 20.00 en 22.00 uur.

Ook interessant om te bekijken

Hieronder vind je een aantal items (artikelen en webinars) die gemaakt zijn door Opgroeienin046.nl, passend bij dit thema of bij de leeftijdscategorie.

Lezen

• Positieve opvoedtips | schoolkind
• Communiceren met pubers
• Het brein van je puber, voortdurend in ontwikkeling
• Hoe maak je je kind meer weerbaar?
• Slaaptips voor pubers
• Ruzie met je puber
• Psychische problemen
• Als je kind anderen pest

Kijken

• Een puber in huis, waar is de handleiding? | webinar
• Seksuele ontwikkeling online | webinar
• 18… en dan? | webinar
• Digitale balans | webinar

Op zoek naar informatie over een ander opvoed-thema?

Gebruik dan de zoekfunctie op onze website, je vindt deze bovenaan de homepage, bij het vergrootglas. Typ het woord of een (deel van een) zin waar jij iets over wil weten, en je vindt vanzelf alle artikelen en webinars die met jouw vraag te maken hebben.

Staat wat jij zoekt er niet bij? Laat het ons gerust weten via onderstaande contactgegevens.

Vragen? Contact?

Heb je naar aanleiding van dit artikel een vraag? Wil je graag met iemand in contact komen omdat je vragen of zorgen hebt? Bel of stuur een whatsapp-bericht naar het CJG 046-8506910 of mail naar info@cjg-wm.nl en we zorgen dat jouw vraag op de juiste plek terecht komt.

Geplaatst op 8 september 2025 | Categorie Schoolkind, Thema's