Psychische problemen

Wisselende stemmingen en dipjes, onzekerheid, rondhangen en ontevredenheid horen bij het opgroeien en ook bij de (pre)puberteit. Maar kinderen kunnen ook psychische problemen hebben. Bijvoorbeeld ADHD, een depressie of eetproblemen. Hoe kom je daar achter? En hoe help je je kind?

Voelt je kind zich niet oké?

Kinderen en vooral pubers kunnen veel last hebben van heftige emoties, zoals angst of somberheid. Of ze gedragen zich opstandig of onrustig en zijn moeilijk te bereiken. Dat kan te maken hebben met het karakter van je kind of met de beginnende puberteit. Of misschien zijn er problemen in jullie gezin. Nare gebeurtenissen of grote veranderingen zoals een scheiding of verhuizing kunnen er (tijdelijk) voor zorgen dat je kind emotionele problemen heeft. Tieners kunnen vaker met emotionele uitbarstingen reageren of dingen doen zonder eerst na te denken.

Hoe herken je een depressie bij je kind?

Als je kind zich twee weken of langer erg somber en wanhopig voelt, heeft hij of zij misschien een depressie. Je kind heeft dan geen zin om dingen te doen, is niet meer vrolijk, huilt misschien veel of is heel stil en vindt niets meer grappig. Lichamelijke klachten zijn vaak maagpijn, rugpijn, hoofdpijn, hoge bloeddruk of hyperventilatie. Thuis of op school is je kind waarschijnlijk afwezig en ongeïnteresseerd.

Depressieve kinderen zijn meestal ook onzeker. Ze kunnen zich waardeloos voelen en een mislukkeling. Of je kind is ontevreden met hun eigen lichaam. Depressieve kinderen raken vaak het contact met vrienden en vriendinnen kwijt.

Depressies kunnen ontstaan door veranderende hormonen, door aanleg en/of door nare gebeurtenissen.

Handige tips voor je kind zelf om eens een kijkje te nemen:

• Thuisarts.nl – informatie voor tieners en jongeren over depressie.
• Gripopjedip.nl – hier kan je kind een online test en cursus doen.

>> Meld je aan voor het live webinar! Op 5 juni 2025 organiseren de 3 digitale opvoedplatformen uit Zuid-Limburg (CJG043, Opgroeien in Parkstad en Opgroeienin046) het live webinar: ‘Stress, somberheid en angst bij pubers; wat is (niet) normaal?’. Meer info en aanmelden via de link.

Welke psychische problemen kunnen kinderen nog meer hebben?

• Als je kind concentratieproblemen heeft en/of heel druk doet, vraag je je misschien af of je kind ADHD heeft. Maar dat hoeft niet altijd.
• Sommige kinderen hebben last van dwanggedachten. Ze controleren bijvoorbeeld steeds opnieuw dezelfde dingen. Lees over dwangstoornissen op Kenniscentrum-kjp.nl en adfstichting.nl.
• Kinderen die groter worden (vaak in de prepuberteit, soms al eerder), zien veranderingen in hun lichaam, die ze soms niet mooi vinden. Om controle te krijgen over hun lichaam gaan ze soms lijnen. Dit kan leiden tot een eetstoornis: anorexia, boulimia, of orthorexia (supergezond willen eten en leven). Je kind is dan de hele dag bezig met wat ga ik eten, hoe laat en hoeveel. Lees meer over eetstoornissen op: Thuisarts.nl, Kenniscentrum-kjp.nl en Firsteetkit.nl. Voor je kind zelf is er Proud2bme.nl en Eetstoornissen.nl.

Hoe kun je je kind met psychische problemen helpen?

• Praat met je kind over zijn of haar gevoelens. Laat merken dat je van je kind houdt en dat je wilt begrijpen waar het mee zit. Laat je kind vertellen waar hij of zij mee zit en wuif het niet weg met een zinnetje als: ‘Doe niet zo gek.’
• Als je kind zegt dat het maar beter dood kan zijn, is dat schrikken voor jou. Toch is het goed om ook hierover samen te praten. Je maakt het daarmee niet erger, het helpt je kind juist als hij of zij die gedachten uit kan spreken. Kijk over het voorkómen van zelfdoding op 113.nl. Of bel 0900-0113.
• Zeg dat je de gevoelens van je kind begrijpt. Sta open voor alles wat hij of zij te vertellen heeft. Oordeel niet meteen, maar probeer met je kind mee te denken. Vraag je kind hoe je kunt helpen.
• Zorg dat je weet wat je kind bezighoudt. Toon interesse en laat merken dat je kind bij jou terecht kan als hij of zij ergens mee zit.
• Ritme in de dag houden is heel belangrijk. Probeer erop te letten dat je kind op tijd gaat slapen en op de normale tijd weer opstaat. Naar school blijven gaan en gezond eten helpt ook.
• Soms ligt er te veel druk op je kind, bijvoorbeeld om goede cijfers te halen op school of voor het sporten. Probeer je kind eigen, niet te hoge doelen te laten stellen. Help je kind op tijd rust en ontspanning te nemen.
• Probeer het zelfvertrouwen van je kind te versterken.
• Een somber of depressief kind kan het best actief blijven. Vooral bewegen in de buitenlucht werkt goed, maar ook een klusje of iets leuks doen helpt misschien. Vraag je kind bijvoorbeeld om ergens bij te helpen. Zo geeft je je kind minder kans om alleen op de kamer te zitten piekeren.
• Als je je zorgen maakt om je kind, praat dan ook op school met de leerkracht of mentor. Hoe gaat het op school? Herkennen ze je zorgen? Ook als de school jouw zorgen niet herkent, kun je advies of hulp zoeken.

Meer over psychische problemen van kinderen en jongeren

• Psychische klachten van kinderen en jongeren (Thuisarts.nl).
• Wijzijnmind.nl – uitleg over allerlei verschillende psychische aandoeningen.
• Balansdigitaal – vereniging voor ouders van kinderen en jongeren, die net iets meer of iets anders nodig hebben bij het leren of in de opvoeding.

(bron: Groeigids.nl)

Wanneer zoek je hulp voor je kind?

Heb je zorgen over je kind, blijf er dan niet te lang mee rondlopen. Vaak is het goed om er vroeg bij te zijn. Als je kind zich langer dan een paar weken somber voelt, is het belangrijk om hulp in te schakelen. Probeer je kind ertoe te motiveren om (samen) hulp te zoeken en te accepteren.

Je kind (of jij, of jullie samen) kan het misschien bespreken met de mentor op school, of iemand anders op school die hij of zij vertrouwt. Vanuit school zijn er verschillende ondersteuningsmogelijkheden te regelen.

In de 046-regio kan dat bijvoorbeeld een verwijzing naar een schoolmaatschappelijk werker van Partners in Welzijn zijn, of naar een jeugdpsycholoog van het Centrum voor Jeugd en Gezin (Westelijke Mijnstreek, Beekdaelen, Brunssum en Vaals), waarmee de scholen samenwerken.

Ook kun je je zorgen met de huisarts of met de jeugdarts van de Jeugdgezondheidszorg bespreken. Die kan samen met jou en je kind bekijken wat voor een hulp er nodig is.

• Als je merkt dat je kind dingen hoort of ziet die er niet zijn, of heel verward raakt, ga dan naar de huisarts of bel 112 in crisissituaties.
• Neem altijd onmiddellijk contact op als je kind een gevaar is voor zichzelf of anderen!

Hoe zoek je hulp voor jezelf als ouder?

Het is normaal als je je machteloos, angstig, verdrietig of boos voelt. Problemen van je kind hebben meestal grote invloed op je eigen leven. Je voelt je radeloos en weet niet waar je goed aan doet. Misschien schaam je je, of voel je je schuldig. Er komen misschien ook nare herinneringen boven uit je eigen jeugd. Probeer zelf ook steun of hulp te vinden. Want je kunt je kind beter helpen als je met je eigen gevoelens om kunt gaan. Probeer iemand te vinden met wie je kunt praten en/of bespreek het met de huisarts.

Ook jij als ouder kan in de regio 046 bijvoorbeeld heel laagdrempelig terecht bij de jeugd- en gezinswerkers / schoolmaatschappelijk werkers van Partners in Welzijn. Zij staan met een luisterend en niet oordelend oor voor je klaar en zoeken met je mee naar verbetering van de situatie.

Ouders kunnen bij Partners in Welzijn ook terecht voor de cursus ‘Omgaan met pubers‘. Deze wordt bij voldoende aanmeldingen 2x per jaar gegeven, dus meld je gauw aan!

Ouders met vragen of zorgen over de mentale gezondheid van hun kind kunnen ook heel laagdrempelig, zonder verwijzing, terecht bij de psychologen kind & jeugd van het Centrum voor Jeugd en Gezin (Westelijke Mijnstreek, Beekdaelen, Brunssum en Vaals).

Wekelijks chat spreekuur voor ouders

Je kunt als ouder wonend in Zuid-Limburg ook terecht bij het wekelijks chatspreekuur ‘Psychische Klachten bij Pubers’. Ouders met zorgen over het emotionele welzijn van hun puber kunnen hier hun vragen stellen in een 1-op-1 chatgesprek aan experts van Mondriaan Preventie.

Het digitale chatspreekuur vindt elke week plaats op dinsdagochtend tussen 10.00 en 12.00 uur en donderdagavond tussen 20.00 en 22.00 uur.

Ook interessant om te bekijken

Hieronder vind je een aantal items (artikelen en webinars) die gemaakt zijn door Opgroeienin046.nl, passend bij dit thema of deze leeftijdscategorie.

Lezen

• Praten helpt, luisteren ook (m.m.v. CJG)
• Praten en zingen als remedie tegen mentale problemen (m.m.v. PIW en CJG)
• Jongeren en depressie | Kletsklank
• Tips voor ouders van tieners na een ingrijpende gebeurtenis
• Walk into the light | Esther blogt (ouderblog)
• Help je kind omgaan met het wereldnieuws
• De impact van pesten op tieners en jongeren (m.m.v. CJG)
• Kinderen en rouw
• Beat blue monday

Kijken

• Een puber in huis | webinar
• Seksuele ontwikkeling online | webinar
• 18… en dan? | webinar
• Digitale balans | webinar

Op zoek naar informatie over een ander opvoed-thema?

Gebruik dan de zoekfunctie op onze website, je vindt deze bovenaan de homepage, bij het vergrootglas. Typ het woord of een (deel van een) zin waar jij iets over wil weten, en je vindt vanzelf alle artikelen en webinars die met jouw vraag te maken hebben.

Staat wat jij zoekt er niet bij? Laat het ons gerust weten via onderstaande contactgegevens.

Vragen? Contact?

Heb je naar aanleiding van dit artikel een vraag? Wil je graag met iemand in contact komen omdat je vragen of zorgen hebt? Bel of stuur een whatsapp-bericht naar het CJG 046-8506910 of mail naar info@cjg-wm.nl en we zorgen dat jouw vraag op de juiste plek terecht komt.

Geplaatst op 2 juni 2025 | Categorie Jongeren, Schoolkind, Thema's