Wanneer het afscheid op school of opvang moeilijk is | PIW blogt

Op de opvang, peuterspeelzaal of basisschool komt het regelmatig voor: kinderen die het heel moeilijk vinden als mama of papa weg gaat. Betraande gezichtjes, zich vastklampende lijfjes, snotterende neuzen, intens gesnik… menig ouder gaat door een periode heen waarin het vaak hartverscheurend voelt om je kind op school achter te laten. Zelf vertrek je dan ook met een knoop in je maag. Wat kun je doen als ouder om dit proces makkelijker te laten verlopen, voor jullie allebei?

In dit artikel geeft jeugd- en gezinswerker / schoolmaatschappelijk werker Michelle Koch (Partners in Welzijn) je een handig stappenplan.

Stappenplan voor ouders wanneer je kind moeilijk afscheid neemt

“Wanneer een kind moeite heeft met afscheid nemen, kan dit een stressvolle situatie zijn voor zowel het kind als de ouders. Het is belangrijk om geduldig, geruststellend en consistent te zijn. Hieronder een stappenplan voor ouders om dit proces gemakkelijker te maken.

Stap 1: Voorbereiding  (de dag ervoor)

Praat erover

Praat de dag ervoor met je kind over het afscheid, zodat het weet wat er gaat gebeuren. Leg uit dat je altijd weer terugkomt en dat je kind veilig is op school.

Positieve benadering

Zorg ervoor dat het gesprek positief en geruststellend is. Praat over wat je kind gaat doen op school en benadruk de leuke dingen.

Afsluitritueel plannen

Introduceer een klein afscheidsritueel (bijv. een knuffel, een handdruk, of een kort zinnetje zoals “Tot straks, ik hou van je!”) zodat het een vast en geruststellend moment wordt.

Stap 2: Rustige en positieve ochtendroutine

Vroeg opstaan

Zorg ervoor dat er genoeg tijd is om rustig de ochtend door te komen. Een gehaaste ochtend kan de spanning verhogen.

Geduldige benadering

Blijf rustig en geduldig, ook al is je kind angstig of verdrietig. Hoe kalmer jij bent, hoe meer je kind zich gerustgesteld zal voelen.

Vaste routine volgen

Zorg ervoor dat de ochtendroutine voorspelbaar is, zodat je kind weet wat er komen gaat en het zich veilig voelt. Denk aan het aankleden, ontbijten, en het inpakken van de schooltas.

Stap 3: Het afscheid

Korte, rustige uitleg

Herhaal kort en rustig waarom je weggaat (bijvoorbeeld: “Mama/papa gaat naar werk, en jij gaat naar school. Ik kom je na school weer ophalen!”).

Afscheidsritueel gebruiken

Voer het afgesproken afscheidsritueel uit (zoals een knuffel of een speciale begroeting), zodat het een vertrouwd moment wordt.

Lichaamstaal gebruiken

Let op je eigen lichaamstaal, want kinderen voelen de emoties van hun ouders. Een glimlach, een rustige toon en open armen kunnen geruststellend werken. 

Gevoelens serieus nemen

Als je kind verdrietig of angstig is, erken dan deze gevoelens (“Ik zie dat je het moeilijk vindt, dat is oké. Ik ga weer terugkomen en je hebt een fijne dag op school”).

Inlevend zijn

Toon begrip voor de emoties van je kind, maar blijf wel duidelijk in het afscheid. Probeer niet te veel te blijven hangen in de afscheidsmomenten.

Geduldig zijn

Sommige kinderen hebben meer tijd nodig om kalm te worden. Geef ze ruimte, maar blijf het afscheid rustig afronden.

Stap 4: Het verlaten van de school (indien nodig)

Snel en consistent afscheid nemen

Als je kind blijft huilen of zich vastklampt, blijf dan kalm en probeer het afscheid snel maar liefdevol af te ronden. Het is vaak moeilijker voor het kind als het afscheid uitgesteld of gerekt wordt.

Troost bieden via een vertrouwd voorwerp

Soms kan een knuffel, een foto of een ander voorwerp het kind helpen zich veiliger te voelen.

Heb vertrouwen

Zodra je als ouder afscheid hebt genomen en uit het zicht bent gaat het vaak snel alweer goed met je kind. Heb vertrouwen in je kind en straal dit ook uit.

Stap 5: Na het afscheid (als je kind het moeilijk heeft)

Communicatie met school

Als je kind regelmatig moeite heeft met afscheid nemen, overleg dan met de leerkrachten of schoolmaatschappelijk werkers. Zij kunnen misschien helpen door het kind even op te vangen of rustig af te leiden zodra jij weg bent.

Troost bij ophalen

Als je je kind na school ophaalt, geef dan even extra aandacht. Vraag hoe de dag was en wees betrokken bij het gesprek.

Stap 6: Wees geduldig en consequent

Herhaling en doorzettingsvermogen

Het kan even duren voordat je kind gewend is aan het afscheid nemen. Wees geduldig en blijf consistent in je benadering.

Positieve bekrachtiging

Versterk positieve gedragspatronen door aan het eind van de schooldag te praten over de fijne momenten op school. Dit kan ervoor zorgen dat de volgende keer afscheid nemen rustiger en makkelijker verloopt.

Met deze benadering kan je kind zich meer op zijn gemak voelen waardoor het afscheid nemen minder stressvol wordt. Het belangrijkste is dat je jouw kind geruststelt, dat je geduld hebt en duidelijk blijft in het afscheid nemen.”

Meer professional blogs lezen?

Misschien vind je deze artikelen waarin professionals aan het woord zijn over allerlei thema’s ook interessant:

• Vermoedens van autisme? | CJG blogt
• Leren omgaan met emoties | CJG blogt
• Pesten op school | PIW blogt
• Pesten op de peuterspeelzaal | MIK Spelenderwijs blogt
• Zelfvertrouwen in de peuterspeelzaal | MIK Spelenderwijs blogt
• Zelfvertrouwen tijdens de gymles | Ecsplore blogt

Vragen? Contact?

Heb je naar aanleiding van dit artikel een vraag? Wil je graag met iemand in contact komen omdat je vragen of zorgen hebt? Bel of stuur een whatsapp-bericht naar het CJG 046-8506910 of mail naar info@cjg-wm.nl en we zorgen dat jouw vraag op de juiste plek terecht komt.

Geplaatst op 11 april 2025 | Categorie Peuter, Schoolkind