Week van de Opvoeding – 2: Grenzen stellen | PIW blogt

Opvoeden is mooi, maar soms ook best uitdagend. Tijdens de ‘Week van de Opvoeding’ (13 t/m 19 oktober 2025) staan we stil bij herkenbare opvoedvragen die veel ouders hebben, zo blijkt uit de dagelijkse praktijk van onze collega’s in het sociaal werk.
In deel 2 gaan we het hebben over: grenzen stellen.

Elke dag lichten we een veel voorkomende vraag uit. Jeugd- en gezinswerkers / schoolmaatschappelijk werkers Lotte Tindemans en Kim Beenkens van Partners in Welzijn geven praktische tips om je te helpen in de dagelijkse opvoeding. Samen leren, delen en groeien — want opvoeden doen we niet alleen!

“Als ouder wil je graag dat het goed gaat met je kind. Maar alles goed vinden is niet altijd helpend. Kinderen hebben grenzen nodig. Veel opvoedvragen gaan hierover: hoe stel je grenzen en waarom is dat belangrijk?”

Zelfstandigheid en grenzen

“Vanaf ongeveer zes jaar wordt je kind steeds zelfstandiger. Het kan steeds beter voor zichzelf zorgen. En leert beter wat echt is en wat fantasie is. Ook begrijpt het beter wat eerlijk en oneerlijk is. Daardoor gaat je kind meer zelf uitproberen, maar heeft nog steeds hulp nodig bij dingen die moeilijk zijn. Hoe geef je die hulp?”

Structuur geeft rust

“Kinderen hebben rust nodig om zich te kunnen ontwikkelen. Structuur helpt daarbij. Zorg daarom voor regelmaat en duidelijkheid in hoe de dag verloopt. Door die voorspelbaarheid weet je kind wat er gaat gebeuren, dat geeft veiligheid en duidelijkheid. Je kind leert hierdoor om te gaan met regels, grenzen en plotselinge veranderingen.  

Zo geef je structuur:

• Zorg voor vaste tijden om op te staan, te eten, naar school te gaan en te slapen.
• Maak vaste momenten voor wassen, douchen of in bad gaan. Doe dit telkens op dezelfde manier.
• Laat je kind elke schooldag rond dezelfde tijd naar bed gaan en voldoende slapen. Kinderen van 6 tot 10 jaar hebben ongeveer 9 tot 11 uur slaap nodig. Tijdens het slapen verwerkt je kind wat het overdag geleerd heeft.
• Zorg voor een rustige omgeving thuis. Laat bijvoorbeeld niet te veel spullen rondslingeren en zet de televisie niet de hele dag aan.”

Regels geven houvast

“Regels helpen je kind om te weten wat er van hem of haar verwacht wordt. Als regels duidelijk en haalbaar zijn, zal je kind zich er beter aan houden.

Tips voor regels:

• Zeg op een positieve manier wat je verwacht. Bijvoorbeeld: “Wat fijn dat je buiten gaat spelen. Je mag tot acht uur blijven, dan wil ik dat je weer thuis bent.”
• Laat je kind meedenken over regels in huis.
• Geef je kind keuzes. Bijvoorbeeld: “Wil je dat papa zegt wanneer je moet stoppen met tv-kijken, of zet je de tv zelf uit?”

Grenzen geven veiligheid

“Als je kind zelfstandiger wordt, zijn grenzen extra belangrijk. Grenzen zorgen voor veiligheid en duidelijkheid. Ze helpen je kind om te leren wat wel en niet mag. Ook versterken ze de band tussen ouder en kind.

Zonder grenzen weet je kind niet wat je verwacht. Dan moet je vaak ingrijpen, en dat kan zorgen voor ruzie. Daarom is het goed om duidelijk te zeggen wat je wél van je kind verwacht. Geef complimenten als het goed gaat. En reageer duidelijk als het gedrag niet oké is.

Ook in moeilijke tijden, zoals bij stress, spanningen of ziekte in huis, is het belangrijk om grenzen te blijven geven. Juist dan hebben kinderen extra houvast nodig.

Tips voor het grenzen stellen

• Geef zelf het goede voorbeeld. Gebruik bijvoorbeeld zelf ook geen telefoon aan tafel als je dat hebt afgesproken. Als het niet anders kan, leg dan uit waarom.
• Benoem het gedrag dat je graag ziet en geef een compliment of een knuffel.
• Zorg dat jij en andere opvoeders dezelfde grenzen gebruiken. En leg uit waarom.
• Begin met een paar belangrijke regels. Niet teveel tegelijk. Kinderen kunnen meestal 5 tot 7 regels onthouden.
• Geef je kind de tijd om te laten zien dat het zich aan regels kan houden. Geef de kans om het opnieuw te proberen als het eerst niet lukt.
• Reageer steeds op meteen op het moment dat je kind een grens bereikt. En doe dat op dezelfde manier.
• Ga niet in discussie over afspraken. Leg de afspraak of regel rustig nog eens uit.”

Samen praten over gedrag

“Als je kind vaak een grens overgaat, is het goed om daar samen over te praten. Doe dat op een rustig moment.

Zo kun je dat doen:

• Praat over het gedrag van je kind, niet over het kind zelf. Bijvoorbeeld: “Ik vind het niet fijn als je in de gang voetbalt. We hebben afgesproken dat je dat buiten doet.” Dat komt beter aan dan: “Wat luister jij toch altijd slecht.”
• Zeg ook wat wél mag. Bijvoorbeeld: “Je mag niet binnen rolschaatsen, maar wel buiten op het pleintje.”
• Leg uit waarom je een grens stelt. Bijvoorbeeld: “Ik wil dat je ’s avonds binnen blijft, zodat ik weet waar je bent.”
• Kies een rustig moment om samen te praten, bijvoorbeeld tijdens het samen spelen of eten. Dus niet in of meteen na een ruzie.”

Zoek ondersteuning als je die nodig hebt

“Wil je meer weten? Kijk dan eens naar deze webinars en artikelen van onze collega’s van Opgroeienin046.nl:

• Artikel: Grenzen stellen en straffen, ken jij het verschil?
• Artikel: Zo stel je grenzen voor je puber
• Artikel: Positieve opvoedtips voor peuters
• Artikel: Positieve opvoedtips 4-12 jaar
• Artikel: Positieve opvoedtips voor pubers
• Artikel: Straf geven aan pubers?

Heb je na het lezen nog vragen? Of voel je je soms machteloos in de opvoeding? Een jeugd- en gezinswerker of schoolmaatschappelijk werker kan je helpen. Samen kijken we wat het beste past bij jou en je gezin.

Neem contact op met de schoolmaatschappelijk werker van de school van je kind, of bel naar Partners in Welzijn via 046-4575700.”

Vragen? Contact?

Heb je naar aanleiding van dit artikel een vraag? Wil je graag met iemand in contact komen omdat je vragen of zorgen hebt? Bel of stuur een whatsapp-bericht naar het CJG 046-8506910 of mail naar info@cjg-wm.nl en we zorgen dat jouw vraag op de juiste plek terecht komt.

Geplaatst op 14 oktober 2025 | Categorie Jongeren, Nieuws, Ouderschap, Peuter, Schoolkind