Verlatingsangst van je peuter

Sommige kinderen worden bang als hun vader of moeder weggaat en gaan dan huilen. Dit heet scheidingsangst of verlatingsangst. Het is heel normaal dat je peuter zich aan jou vastklampt of bang is dat je niet meer terugkomt als je even weg gaat. Hoe kun je omgaan met de verlatingsangst van je peuter?

Wat is verlatingsangst?

Kleine kinderen kunnen verlatingsangst hebben door angst voor het onbekende en doordat ze bekende mensen en bekende situaties missen. Peuters kunnen zich verloren en onbegrepen voelen zonder hun ouders.
Bij vertrouwde mensen die hen goed kennen, voelen ze zich veilig: daar kunnen ze van op aan.

>>Lees over het belang van een goede band met je peuter.

Als je kind wat ouder is raakt het niet meer zo overstuur als jij weggaat. Je kind kan zichzelf dan al beter geruststellen en is hiervoor niet meer (enkel) afhankelijk van jou.

Verlatingsangst is iets anders dan eenkennig zijn. Eenkennig zijn heeft met angst voor vreemden te maken heeft.

>>Lees hier meer over wat eenkennig zijn is.

Wat kun je doen tegen verlatingsangst?

• Heb je je kind naar bed gebracht, dan is het belangrijk dat je kindje leert alleen te gaan slapen. Om je kind wat veiligheid te bieden als het dat spannend vindt, kun je op de slaapverdieping nog even wat gaan rommelen. Dan hoort je kind dat je nog in de buurt bent.
• Het heeft geen zin om boos te worden, want je kind kan er niets aan doen dat het bang wordt. Zeg daarom ook niet zoiets als: ‘Stel je niet aan.’
• Vertel wat je gaat doen en hou je daar ook aan. Bijvoorbeeld dat je even naar de wc gaat en daarna weer terugkomt. Bij terugkomst roep je: ‘Daar ben ik weer. Wat goed dat jij kon wachten!’ Wees betrouwbaar en duidelijk voor je kind.
• Neem het gevoel van je kind serieus. Je kunt benoemen wat je ziet bij je kind: ‘Je vindt het een beetje moeilijk dat ik nu wegga, he?’
• Ga nooit zomaar ineens weg zonder afscheid te nemen. Dat kan je kind de volgende keer extra angstig maken. Je kind denkt dan dat je zomaar opeens kan verdwijnen.
• Je kunt duidelijke afscheidsrituelen maken als je kind naar het kinderdagverblijf of de oppas gaat. Bijvoorbeeld eerst samen nog een puzzeltje maken of een boekje bekijken. Daarna zeg je dat je weggaat. Vertel wanneer je je kind weer komt halen (na het spelen, na de boterham, na het slapen) en dat je gaat zwaaien. Maak die afscheidsrituelen niet te lang! Als je kind gaat huilen, laat je het troosten over aan degene bij wie je kind blijft.
• Het helpt niet om weer terug te komen bij je kind als je ziet dat jouw kind huilt bij het afscheid. Het is dan voor je peuter onduidelijk of je wel of niet weggaat en het huilen wordt zo ‘beloond’ met jouw terugkeer.

Wat als je kind ’s nachts huilend wakker wordt?

Tussen de 2 en 4 jaar kan je kind allerlei angsten hebben (voor onweer, voor het donker, voor een beest onder het bed). Dat komt op deze leeftijd veel voor. Sommige peuters worden ’s nachts wakker en gaan dan huilen. Dit kan een combinatie zijn van angst voor het donker en scheidingsangst.

• Ga naar je peuter toe, probeer hem of haar gerust te stellen. Doe geen extra dingen zoals meer drinken of uit bed halen. Houd het contact kort.
• Je helpt je peuter als je elke dag een vast slaapritueel van ongeveer 20-30 minuten gebruikt. Doe in een vaste volgorde rustige dingen met je kind. Bijvoorbeeld een boek voorlezen of even praten over de dag. Het laatste deel van het slaapritueel is altijd in de slaapkamer.
  Lees hoe een slaapritueel er uit kan zien.
• Neem de angsten van je kind serieus. Benoem de angst van je kind en geef een korte uitleg: ‘Ik zie dat je schrikt. Wat een herrie! Een straaljager is een supersnel vliegtuig. Hij vliegt zo hard dat je hem niet kunt zien alleen maar horen. Gek, hè?’

(Bron: Groeigids.nl)

Wanneer hulp zoeken?

Merk jij dat het niet goed lukt om bovenstaande tips toe te passen, of maak je je zorgen? Overweeg dan om dit eens te bespreken met iemand die je vertrouwt of om ondersteuning te vragen bij een professional.

Je kunt in de regio 046 bijvoorbeeld heel laagdrempelig terecht bij de jeugd- en gezinswerkers / schoolmaatschappelijk werkers van Partners in Welzijn. Zij staan met een luisterend en niet oordelend oor voor jou als ouder klaar en zoeken met je mee naar verbetering van de situatie.

Ook mag je altijd om tips vragen bij de Jeugdgezondheidszorg van de GGD-Zuid Limburg.

Als je peuter naar de kinderdagopvang of peuterspeelzaal gaat, bijvoorbeeld van MIK & Spelenderwijs Kindontwikkeling, bespreek het dan ook eens met de pedagogisch professional.

Ook interessant om te bekijken

Hieronder vind je een aantal items (artikelen en webinars) die gemaakt zijn door Opgroeienin046.nl, passend bij dit thema of bij de leeftijdscategorie.

Lezen

• Wanneer het afscheid op school of opvang moeilijk is (m.m.v. PIW)
• Bedritueel en bedtijd
• Fantasie en werkelijkheid bij peuters
• Positieve opvoedtips | peuters
• Help je peuter zelfstandiger worden
• Zo pak je slaapproblemen aan bij peuters

Kijken

• Van gaap naar slaap: leer je kindje slapen | webinar
• Peuterpuberteit: hoe om te gaan met driftbuien? | webinar
• Zelfvertrouwen | webinar
• Omgaan met hooggevoelige kinderen | webinar

Op zoek naar informatie over een ander opvoed-thema?

Gebruik dan de zoekfunctie op onze website, je vindt deze bovenaan de homepage, bij het vergrootglas. Typ het woord of een (deel van een) zin waar jij iets over wil weten, en je vindt vanzelf alle artikelen en webinars die met jouw vraag te maken hebben.

Staat wat jij zoekt er niet bij? Laat het ons gerust weten via onderstaande contactgegevens.

Vragen? Contact?

Heb je naar aanleiding van dit artikel een vraag? Wil je graag met iemand in contact komen omdat je vragen of zorgen hebt? Bel of stuur een whatsapp-bericht naar het CJG 046-8506910 of mail naar info@cjg-wm.nl en we zorgen dat jouw vraag op de juiste plek terecht komt.

Geplaatst op 6 oktober 2025 | Categorie Peuter, Thema's