Tips voor jongeren na een ingrijpende gebeurtenis

Wanneer je iets ingrijpends meemaakt kun je flink van slag zijn. Je kunt vragen hebben over wat er is gebeurd of misschien vind je dat je niet goed hebt gereageerd. Ook kan het zijn dat je last blijft houden van dat wat jou overkomen is of wat je gezien hebt. In dit artikel lees je wat er gebeurt in je hoofd en je lichaam als je een ingrijpende gebeurtenis meemaakt, hoe de verwerking verloopt en krijg je tips. 

Ingrijpende gebeurtenissen komen altijd onverwacht, je bent er totaal niet op voorbereid, en ze geven je een machteloos gevoel. Voorbeelden van ingrijpende gebeurtenissen zijn: een inbraak, overval, een aanrijding of ander soort ongeluk, iemand in je omgeving die ernstig ziek wordt of een plotseling overlijden.

Op het moment dat je iets ergs meemaakt gebeurt er heel veel in je hoofd en in je lichaam. Je dacht misschien dat het een grap was, dat je droomde of dat je in een film beland was. Door ingrijpende gebeurtenissen kun je je heel ongemakkelijk of angstig voelen. Je lichaam kan hierop reageren door te zweten of te trillen. Ook kan het zijn dat je kortademig wordt of hartkloppingen krijgt.

Verschillende reacties

Als iets ingrijpends gebeurt kunnen mensen hier heel verschillend op reageren. Denk aan: weglopen, huilen, boos worden, schreeuwen, niks meer kunnen zeggen, aan de grond genageld staan, giechelen of doen alsof er niks aan de hand is.

Misschien was jouw reactie heel anders dan die van een klasgenoot of een vriend of vriendin.

Hoe je ook reageert, elke reactie is normaal in een abnormale situatie! 

Verwerking

Na een ingrijpende gebeurtenis kan het zijn dat je je angstig, boos of verdrietig voelt. Misschien zie je de gebeurtenis wel voor je als een film, die zich keer op keer afspeelt in je hoofd. Dat wordt herbeleving genoemd.

Hiermee probeert je brein te begrijpen wat er gebeurd is. Bepaalde triggers – zoals geuren, geluiden of beelden –  kunnen de gebeurtenis opnieuw bij je oproepen. Je wordt dan teruggebracht naar het moment.  

Het kan zijn dat je van kleine dingen ineens enorm schrikt, dat je in huilen uitbarst of heel boos wordt. Misschien val je moeilijk in slaap en droom je heftig. Ook klachten zoals misselijkheid, hoofdpijn, moeilijk kunnen eten omdat er een knoop in je maag zit en een gevoel van eenzaamheid komen voor. Dit kost veel energie. Door deze klachten ben je moe en prikkelbaar en kun je je slecht concentreren. 

Naast herbeleven ga je ook vermijden. Daarmee wordt bedoeld dat je soms even doet alsof er niks gebeurd is. Je wil dat alles gewoon weer gewoon normaal is en je zoekt afleiding door bijvoorbeeld uit te gaan met je vrienden of te gamen. Maar het kan ook zijn dat je je op momenten lusteloos voelt en juist nergens meer zin in hebt. Ook dit is normaal.  

Doordat de herbeleving afgewisseld wordt met vermijding kun je als het ware even op adem komen.  

In deze grafiek zie je hoe dat werkt. In het begin zie je hoge pieken en dalen. Daarna steeds minder hoog of diep en steeds minder vaak, waarna er uiteindelijk weer ‘rust’ komt (voltooiing). Hoe lang zo’n periode duurt verschilt per persoon, per situatie en de omstandigheden.

Tips en hulp

Verwerken wat je hebt meegemaakt gaat stap voor stap en is voor iedereen anders. Gun jezelf de tijd en stop je emoties niet weg. Het kan helpen om met iemand te praten over wat er gebeurd is. Dit kan met vrienden of klasgenoten, met je ouders, familie of een leerkracht. 

Sta stil bij wat er gebeurd is, maar zorg ook voor afleiding door bijvoorbeeld te gaan sporten, muziek te luisteren of creatief bezig te zijn.

Nog een aantal tips voor het verminderen van stress

• Stress verminderen door oefeningen: om stress te verminderen na een ingrijpende gebeurtenis zijn er verschillende soorten oefeningen die je kunnen helpen om tot rust te komen. Mindfulness-oefeningen helpen om je emoties en gedachtes van een afstandje te bekijken. Op deze pagina van Slachtofferhulp Nederland vind je een aantal mindfulness-oefeningen.

• Neem iemand in vertrouwen. Ook al is het moeilijk om te praten over wat er gebeurd is, toch kan dit helpen.

• Houd het dagelijks ritme vast: gun jezelf de tijd, maar probeer je dagelijkse ritme vast te houden. Ga op een vaste tijd naar bed, sta op tijd op, ga naar school, naar je sportclub of andere hobby.

Wat je beter niet kunt doen

• Probeer je niet af te sluiten voor mensen die belangrijk voor je zijn
• Wees voorzichtig met alcohol, pillen of drugs. Je voelt je misschien tijdelijk beter, maar ze zijn geen oplossing voor je problemen.
• Doe je niet sterker voor dan je bent. Het is oké om je rot te voelen (ook al is dat zeker niet fijn). Dit mag je ook laten zien.
• Verwijt jezelf niks en schaam je niet voor wat er gebeurd is.
• Vermijd vervelende discussies over wat er gebeurd is. Geef het vooral aan als je niet wil praten.

Wil je meer inzicht in hoe het staat met jouw stressklachten? Vul dan eens deze zelftest in van Slachtofferhulp Nederland.

Kom je er zelf niet uit, heb je het gevoel dat je vastloopt en dat je klachten wel heel lang duren? Praat er dan over met je ouders, je mentor of een andere volwassene die je vertrouwt. Samen kunnen jullie dan bespreken welke hulp jij nodig hebt.

bron: Slachtofferhulp Nederland, caw.be 

Vragen? Contact?

Geplaatst op 24 november 2023 | Categorie Jongeren