Roken en pubers

Sommige kinderen proberen in de puberteit sigaretten of andere manieren van roken. Hoe en wanneer praat je over roken met je kind? Wat doe je als je zelf rookt? En hoe zorg je dat je kind niet gaat roken?

Hoeveel jongeren roken?

Cijfers uit 2023:

• Van de 12-25-jarigen heeft 27% in het afgelopen jaar gerookt; 18% rookt maandelijks sigaretten.
• Jongeren gaan meer roken als ze ouder worden: onder 12-14-jarigen rookt 5,5% elke maand. Bij 22-25-jarigen is dat 36%.
• Van de jongeren die elke maand roken, gebruikt 39% ook elke maand een e-sigaret of vape.

Jongeren denken vaak dat zij niet snel verslaafd zullen worden. Maar nicotine is heel erg verslavend. Hoe jonger kinderen beginnen met roken, hoe moeilijker het wordt om ermee te stoppen als ze ouder zijn. En hoe vaker ze blijven roken: 88% van alle volwassen rokers is begonnen voor hun achttiende.

Rookt iemand lang of veel? Dan is er een grotere kans op gezondheidsklachten.

Waarom roken jongeren?

Pubers zien oudere leerlingen roken en vinden dat stoer. Of een klasgenoot biedt ze een sigaret of een vape aan om het eens te proberen. Experimenteren is spannend voor een puber.
Tieners roken uit nieuwsgierigheid, maar ook om erbij te horen of zich een houding te geven. Ze gaan eerder roken als hun ouders of vrienden roken.

Lees meer over vapen.

Hoe praat je met je kind over roken?

Je kunt het beste praten over niet roken voordat je kind naar de brugklas gaat. Op de basisschool vinden kinderen roken vaak nog vies. Dat verandert soms wanneer ze naar de middelbare school gaan. De manier waarop je over roken praat, is belangrijker dan hoe vaak je erover praat.

Tips om te praten over roken:

• Zorg dat de sfeer prettig blijft in het gesprek. Geef je kind de ruimte om zijn of haar eigen verhaal te vertellen. Je kind kan bijvoorbeeld denken dat het stoer is om te roken. Probeer dit duidelijk te krijgen en praat hierover.
• Leg uit waarom je niet wilt dat je kind gaat roken en wat de risico’s zijn. Leg uit dat je wilt dat je kind gezond blijft. Een streng verbod werkt vaak niet bij roken, maar een duidelijke boodschap wel. Uit onderzoek blijkt dat pubers minder snel gaan roken als ze weten hoe hun ouders over roken denken.
• De leeftijdsgrens voor het kopen van sigaretten is 18 jaar. Dit is zo omdat sigaretten schadelijk zijn. Dit kun je ook vertellen.
• Leg uit dat roken verslavend is en dat het moeilijk is om ermee te stoppen.
• Reken samen uit hoeveel roken per week of per maand kost. En wat je kind allemaal van dat geld zou kunnen doen.

Wat spreek je af over roken?

Sommige ouders maken een niet-rokenafspraak met hun kind. Het kind krijgt dan een beloning als het voor een bepaalde leeftijd niet gerookt heeft.
Uit onderzoek blijkt dat praten met je kind en regels stellen beter werkt dan een niet-rokenafspraak.

Een puber heeft grenzen nodig. Je kunt bijvoorbeeld afspreken dat er in huis niet gerookt wordt, ook niet door bezoek. Je kind weet dan hoe jij over roken denkt. En zal roken daardoor minder snel normaal vinden.

Wat doe je als je zelf rookt?

Vertel over je eigen ervaringen

Rokende ouders vinden het vaak lastig om tegen hun kinderen te zeggen dat ze niet mogen roken. Maar ook als je zelf rookt, kun je aangeven dat je niet wilt dat je kind gaat roken. Je kunt vertellen over je eigen ervaringen en hoe moeilijk het is om te stoppen met roken.

Probeer te stoppen met roken

Kinderen doen vaak hun ouders en vrienden na. Daarom is het beter om te stoppen met roken. Lukt dat niet? Probeer dan in elk geval niet te roken als je kind het kan zien of in de buurt is. Laat geen volle asbakken in huis staan of pakjes sigaretten rondslingeren. Lees meer over hulp bij stoppen met roken.

Laat je kind niet meeroken

Rook je in de buurt van je kind, dan ademt je kind ook de schadelijke rook in. Meeroken is bijna net zo schadelijk als zelf roken. Meerokende kinderen hebben vaker problemen met hun luchtwegen, zoals verkoudheid, astma of slechter werkende longen. Ze hebben ook vaker oorontsteking.

Tips om meeroken te voorkomen:

• Rook niet waar je kind bij is. Dus niet in huis en niet in de auto.
• Een raam openzetten of de afzuigkap aanzetten helpt niet genoeg om de rook van je kind weg te houden.
• Ook buiten kan je kind meeroken. Roken is al schadelijk als je de rook kunt ruiken.

Meer over roken

• Helderopvoeden.nl – informatie en tips over praten met je kind over roken
• Ikstopnu.nl – over stoppen met roken en vapen voor jongvolwassenen

(Bron: Groeigids.nl)

Wanneer hulp zoeken?

Merk jij dat het niet goed lukt om bovenstaande tips toe te passen, of maak je je zorgen? Overweeg dan om dit eens te bespreken met iemand die je vertrouwt of om ondersteuning te vragen bij een professional.

Je kunt in de regio 046 bijvoorbeeld heel laagdrempelig terecht bij de jeugd- en gezinswerkers / schoolmaatschappelijk werkers van Partners in Welzijn. Zij staan met een luisterend en niet oordelend oor voor jou als ouder klaar en zoeken met je mee naar verbetering van de situatie.

Ook mag je altijd om tips vragen bij de Jeugdgezondheidszorg van de GGD-Zuid Limburg.

Ook interessant om te bekijken

Hieronder vind je een aantal items (artikelen en webinars) die gemaakt zijn door Opgroeienin046.nl, passend bij dit thema of bij de leeftijdscategorie.

Lezen

• Zo stel je grenzen voor je puber
• Hoe ga je om met bezorgdheid, loslaten en beschermen van je kind?
• Straf geven aan pubers?
• Positieve opvoedtips voor pubers
• Communiceren met pubers

Kijken

• Een puber in huis .. waar is de handleiding? | webinar
• 18… en dan? | webinar

Op zoek naar informatie over een ander opvoed-thema?

Gebruik dan de zoekfunctie op onze website, je vindt deze bovenaan de homepage, bij het vergrootglas. Typ het woord of een (deel van een) zin waar jij iets over wil weten, en je vindt vanzelf alle artikelen en webinars die met jouw vraag te maken hebben.

Staat wat jij zoekt er niet bij? Laat het ons gerust weten via onderstaande contactgegevens.

Vragen? Contact?

Heb je naar aanleiding van dit artikel een vraag? Wil je graag met iemand in contact komen omdat je vragen of zorgen hebt? Bel of stuur een whatsapp-bericht naar het CJG 046-8506910 of mail naar info@cjg-wm.nl en we zorgen dat jouw vraag op de juiste plek terecht komt.

Geplaatst op 21 oktober 2025 | Categorie Jongeren, Schoolkind, Thema's