Kim en Bram verlenen ‘eerste hulp’ bij psychische problemen en zijn de poortwachters van de jeugdzorg in de Westelijke Mijnstreek

Ze worden in steeds meer gemeenten ingezet om kinderen en jongeren met problemen snel te helpen, en te voorkomen dat jeugd duurdere zorg nodig heeft. Praktijkondersteuners zijn de ‘eerste hulp’ bij psychische problemen en de poortwachters voor de jeugdzorg. Gesprek over duivelse dilemma’s, de impact van corona en wachtlijsten, en de risico’s van te weinig hulpverlening met het Centrum voor Jeugd en Gezin Westelijke Mijnstreek.

Eenzaamheid, depressie, zelfmoordgedachten, eetproblemen, gameverslaving, tics, trauma’s, gendertwijfel of een laag zelfbeeld. Kim Knippenberg en Bram van der Vorst komen het allemaal tegen. Ze zijn twee van de negen Praktijkondersteuners Jeugd die actief zijn in Sittard-Geleen, Beek, Stein en Beekdaelen. Dat zijn er bijna dubbel zoveel als enkele jaren geleden.

Lees ook: Praten helpt, luisteren ook.

Huisartsen, scholen, (school)maatschappelijk werkers en ouders kunnen kinderen en jongeren met psychische klachten aanmelden bij de jeugdpsychologen. Zij bieden ‘eerste hulp’ bij psychische problemen. Als dat niet genoeg is kunnen ze doorverwijzen naar extra hulp of een behandeling bij de GGZ, waarvoor vaak een wachtlijst geldt. Tijdens die wachttijd kunnen de ondersteuners wel helpen en begeleiden, zodat de klachten niet verergeren.

Steeds meer gemeenten zetten praktijkondersteuners in, mede om de kosten van jeugdzorg in de hand te houden. Want gemeenten krijgen daar vaak te weinig geld voor. Bezuinigen mag niet ten koste gaan van de jeugd, zegt Knippenberg. “We kunnen kiezen uit veel behandeltechnieken om een probleem aan te pakken”, vervolgt ze. “En omdat we een jong team zijn hebben we goed contact met de jeugd.”

Gesprek

Soms is een gesprek al voldoende. Dan is er dus geen dure behandeling nodig, vult Van der Vorst aan. “Soms denkt iemand dat zijn of haar gedachten raar zijn. Dat kan zo ver gaan dat iemand zich afsluit en niet meer buiten durft te komen, waardoor ouders zich zorgen maken. Als je dat open en eerlijk bespreekt schept dat vaak helderheid, waardoor hij of zij verder kan. Aan zo’n gesprek kan iemand voldoende hebben om de zaken in het hoofd op een rijtje te krijgen.”

De problemen werden in coronatijd groter, omdat jongeren geïsoleerd raakten. “Ons voordeel is dat we een lagere drempel hebben en jongeren snel kunnen helpen. Maar we voelen ook de druk van de wachtlijsten in de GGZ, waardoor mensen die een behandeling nodig hebben vaak langer bij ons blijven”, weet Knippenberg. “In de tussentijd kunnen we ze helpen, maar ook verwijzen naar andere laagdrempelige hulp van de MIK & PIW Groep, waar we deel van uitmaken.”

De ondersteuners moeten mede bepalen of iemand extra hulp of behandeling nodig heeft. In 2021 zijn in ‘hun’ gemeente Beekdaelen 81 van de 123 aangemelde jongeren niet doorverwezen naar de jeugd-GGZ, wat een mogelijke besparing opleverde van 107 mille. Mooi, maar hoe groot is het risico dat het mis gaat met kinderen of jongeren die niet de nodige hulp krijgen? Bij het bepalen van wie welke begeleiding nodig heeft, gaan de ondersteuners niet over één nacht ijs, bezweert Van der Vorst. “We overleggen met alle betrokkenen en de GGZ. Door bepaalde vragen te stellen kun je zorgen dat het veilig is als iemand hier de deur uitgaat”, zegt Knippenberg.

“Je moet praten over wat er moeilijk is. De goede vragen durven stellen, en niet bang zijn voor de antwoorden. Als je praat over hoe iemand de toekomst ziet kun je daaruit afleiden of iemand aan zware problemen lijdt, of het alleen bij momenten moeilijk heeft”, vult Van der Vorst aan.

Soms is een gesprek voldoende, soms blijkt later toch van niet en volgen er meer gesprekken of wordt alsnog extra hulp ingeschakeld, weet Knippenberg. Als het echt nodig is kan iemand soms sneller doorstromen naar de GGZ. “Er is altijd een risico dat je de situatie verkeerd beoordeelt, maar we proberen dat risico zo klein mogelijk te maken door iedereen erbij te betrekken. We beslissen niet alleen hoe het verder gaat. Maar we zijn ook niet alleen verantwoordelijk als het mis zou gaan. Al is dat bij mijn weten nog niet gebeurd.”

Vragen? Contact?

Heb je naar aanleiding van dit artikel een vraag? Wil je graag met iemand in contact komen omdat je vragen of zorgen hebt? Bel of stuur een whatsapp-bericht naar het Centrum voor Jeugd en Gezin Westelijke Mijnstreek 046-8506910 of mail naar info@cjg-wm.nl en we zorgen dat jouw vraag op de juiste plek terecht komt. Of neem een kijkje op de website van het CJG.

Foto: Ermindo Armino
Bron: De Limburger

Geplaatst op 4 juli 2022 | Categorie Jongeren, Nieuws, Schoolkind