Fantasie en werkelijkheid bij peuters

Peuters zien niet altijd het verschil tussen fantasie en werkelijkheid. Hoe ga je om met fantasievriendjes en fantasiespelletjes van je kind?

Wat is echt en wat fantasie bij een peuter?

Fantasie en werkelijkheid lopen vaak door elkaar bij kleine kinderen. Alles lijkt nog te kunnen. Heel veel dingen begrijpt je kind nog niet.

Als jij ‘tijger’ speelt, kan een peuter opeens echt bang worden en denken dat je echt een tijger bent. Als je zegt dat het ‘hele huis op zijn kop staat’, kan je kind daar erg van schrikken. Soms duurt het even voordat je als ouder begrijpt waarom je kind daardoor opeens moet huilen.

Neem die angsten serieus en maak geen grapjes over dingen waar je kind bang voor is. Die grapjes begrijpen jonge kinderen meestal niet, en de angst blijft dan langer hangen.

>>Lees meer over omgaan met angst van je peuter of angsten van je basisschoolkind.

Wat is magisch denken?

Wat jonge kinderen nog niet weten, vullen ze soms aan met hun eigen fantasie. Je kind denkt misschien nog dat hij of zij met gedachten ervoor kan zorgen dat iets gebeurt.
Peuters kunnen ook denken dat het hun schuld is als er iets naars gebeurt. Dit noemen we ook wel ‘magisch denken’.

Wat leert een kind van fantasie?

Je kind kan van alles verzinnen: een lepel is een microfoon, de knuffelhond een echte hond. Fantasiespel is een goede manier om nieuwe dingen te onderzoeken en te leren hoe anderen zich voelen.
Als je kind dingen naspeelt die zijn gebeurd, is dat een manier om de werkelijkheid te leren begrijpen.

Als kinderen ouder worden, willen ze vooral de werkelijkheid leren kennen. Met een beetje hulp begrijpen zij al snel het verschil tussen wat bijvoorbeeld in een serie op tv gebeurt en hoe dingen echt zijn. Ze vinden series of filmpjes kijken meestal nog net zo leuk, maar geloven de verhalen nu wel minder.

Wat is een fantasievriendje?

Veel jonge kinderen hebben een fantasievriendje. Het is niet zo dat een kind een fantasievriendje verzint omdat het geen echte vrienden heeft. Een fantasievriendje kan een veilige manier zijn om de wereld om zich heen te ontdekken: het fantasievriendje begrijpt dingen beter dan het kind zelf. Een fantasievriendje durft vaak ook meer.

Een fantasievriendje werkt als een computerspelletje: je kind ziet zichzelf als de hoofdfiguur uit het spel en doet dan dingen die hij of zij zelf niet zou durven. Een fantasievriendje helpt een kind ook bij de ontwikkeling van het geweten en om een goed gevoel krijgen over zichzelf.
Als je kind het fantasievriendje de schuld geeft van iets, dat hij of zij zelf heeft gedaan, merk je dat je kind begint te leren wat wel en niet mag.

Als ouder hoef je je dus geen zorgen te maken over een fantasievriendje: het is een creatieve manier van kinderen om zich te ontwikkelen.

Hoe ga je om met de fantasie van je kind?

• Als je kijkt naar hoe je kind speelt, kun je vaak ontdekken waar je kind in zijn of haar hoofd mee bezig is.
• Het leukste is om gewoon met je kind mee te spelen. Als je kind je een bordje ‘spaghetti’ geeft, dan doe je alsof je het opeet. Je bedankt je kind voor het lekkere eten, dat hij of zij voor je heeft gemaakt.
• Om fantasiespelletjes aan te moedigen, kun je een verkleedkist vullen met oude jurken, jassen, hoeden, petten en sjaals. Kinderen kunnen daar urenlang mee spelen.
• Ga gerust mee in de fantasie van je kind, maar laat het niet uit de hand lopen. Het is niet de bedoeling dat door zoveel in de fantasie bezig te zijn bijvoorbeeld het aankleden uren duurt. Of dat je kind niet meer met andere kinderen speelt.

(Bron: Groeigids.nl)

Wanneer hulp zoeken?

Merk jij dat het niet goed lukt om bovenstaande tips toe te passen, of maak je je zorgen? Overweeg dan om dit eens te bespreken met iemand die je vertrouwt of om ondersteuning te vragen bij een professional.

Je kunt in de regio 046 bijvoorbeeld heel laagdrempelig terecht bij de jeugd- en gezinswerkers / schoolmaatschappelijk werkers van Partners in Welzijn. Zij staan met een luisterend en niet oordelend oor voor jou als ouder klaar en zoeken met je mee naar verbetering van de situatie.

Ook mag je altijd om tips vragen bij de Jeugdgezondheidszorg van de GGD-Zuid Limburg.

Als je peuter naar de kinderdagopvang of peuterspeelzaal gaat, bijvoorbeeld van MIK & Spelenderwijs Kindontwikkeling, bespreek het dan ook eens met de pedagogisch professional.

Ook interessant om te bekijken

Hieronder vind je een aantal items (artikelen en webinars) die gemaakt zijn door Opgroeienin046.nl, passend bij dit thema of bij de leeftijdscategorie.

Lezen

• Angst bij kinderen
• Contact en hechting met je peuter
• Hoe ga je om met bezorgdheid, beschermen en loslaten van je kind?
• Help je kind omgaan met het wereldnieuws
• Kindervragen over de dood
• Omgaan met druk gedrag
• Zelfvertrouwen bij peuters

Kijken

• Peuterpuberteit: hoe om te gaan met driftbuien? | webinar (m.m.v. Partners in Welzijn)
• Van gaap naar slaap – hoe leer je je kindje slapen | webinar (m.m.v. MIK & Spelenderwijs Kindontwikkeling en slaapcoach Judith Zinken)
• Hooggevoelige kinderen (m.m.v. Senzai)
• Ukkies en schermpjes | webinar (m.m.v. Partners in Welzijn en MIK & Spelenderwijs Kindontwikkeling)

Op zoek naar informatie over een ander opvoed-thema?

Gebruik dan de zoekfunctie op onze website, je vindt deze bovenaan de homepage, bij het vergrootglas. Typ het woord of een (deel van een) zin waar jij iets over wil weten, en je vindt vanzelf alle artikelen en webinars die met jouw vraag te maken hebben.

Staat wat jij zoekt er niet bij? Laat het ons gerust weten via onderstaande contactgegevens.

Vragen? Contact?

Heb je naar aanleiding van dit artikel een vraag? Wil je graag met iemand in contact komen omdat je vragen of zorgen hebt? Bel of stuur een whatsapp-bericht naar het CJG 046-8506910 of mail naar info@cjg-wm.nl en we zorgen dat jouw vraag op de juiste plek terecht komt.

Geplaatst op 19 september 2025 | Categorie Peuter, Thema's