Niet met vreemden mee gaan hè?! | tips voor ouders

De nachtmerrie van elke ouder is dat je kind iets overkomt. Je wil je kind het liefst voor alle narigheid van de grote boze wereld beschermen, en zeker voor mensen die kwaad in de zin hebben. “Niet met vreemden mee gaan hè?!” is een veelgebruikte zin. We zien vaak genoeg in het nieuws dat dit toch gebeurt. En zeker als het opeens letterlijk in onze eigen provincie of zelfs stad, wijk of straat voorkomt zoals we onlangs hebben ervaren, kan dit jouw angst (en dat van je kind) en jouw van nature aanwezige beschermingsdrang vergroten en versterken. 

Toch zullen we onze kinderen moeten opvoeden tot zelfstandige volwassenen, ook als je de wereld als groot en boos ervaart… Het zelfstandig en uiteindelijk volwassen worden van onze kinderen vraagt steeds een beetje meer loslaten van ons als ouders. Hoe ga je hiermee om als ouder? En wat kunnen wij onze kinderen leren?

Vertrouwen geven vs. wijzen op gevaren

Aan de ene kant wil je je kind vertrouwen meegeven als het zelfstandige stapjes zet in de buitenwereld, en aan de andere kant wil je je kind ook bewust maken van de gevaren. Een spanningsveld waar veel ouders mee worstelen, want hoe kun je aan beide behoeften tegelijkertijd gehoor geven?

Voor kinderen is het over het algemeen moeilijk om ‘nee’ te zeggen tegen volwassenen. Overal waar ze komen moeten ze van kleins af aan vertrouwen op de  aanwezige volwassene; thuis op papa en mama, ook op opa en oma en andere naaste familieleden, en dan is er nog de medewerker in de kinderopvang, op de peuterspeelzaal of BSO, de juf of meester op school, de zwemjuf, de voetbaltrainer, de muziekleraar enz. Je kind is afhankelijk van volwassenen en leert van jongs af aan om naar ze te luisteren en op ze te vertrouwen.

Hoe moeilijk is het dan voor je kind om te geloven en te begrijpen dat er ook volwassenen zijn die het níet goed met kinderen voor hebben? Die niet te vertrouwen zijn? Zeker nu ze gehoord hebben dat er bij ons zo dicht in de buurt een kind ontvoerd is en dood is teruggevonden? …Waarom zou het dan niet met mij kunnen gebeuren? Hoe weet ik of ik vreemden kan vertrouwen? Eigenlijk ga ik liever niet meer (alleen) naar buiten, je weet maar nooit… Dit zijn gedachten die veel kinderen op dit moment kunnen hebben.

Het is belangrijk om goed te beseffen dat dergelijke tragedies niet de norm zijn. Het zijn (gelukkig!) incidenten. Het is normaal als je momenteel meer angst voelt omdat het zo dichtbij komt, maar het is ook normaal dat over een paar weken de angst weer is weggeëbd. Hoe kun je als ouder je kind vrij laten en weer vertrouwen geven, ondanks misschien je eigen angsten? We kunnen immers niet voor altijd hun handje vasthouden… dus kunnen we maar beter ervoor zorgen dat ons kind voorbereid is voor het geval dat ze in contact komen met vreemden. In dit artikel delen wij een aantal praktische tips.

Praat met je kind

In een eerder verschenen artikel gaven wij al tips over hoe je met je kind kunt praten na een ingrijpende gebeurtenis. Dit artikel ging weliswaar over de enorme wateroverlast in Limburg (juli 2021), maar de praktische tips zijn ook heel goed bruikbaar in de hedendaagse situatie.

Basisregels die je je kind moet mee geven

Laat weten waar je bent

Leer je kind om aan degene met wie hij buiten is (vriendjes, broer, zus) en degene die op hem past (opa of oma, ouders, moeder van een vriendje) te laten weten als hij ergens anders heen gaat of om toestemming te vragen als dat nodig is. Vanuit de speeltuin met een vriendje mee naar huis? Of toch nog even naar het voetbalveld? Vertel het aan je ouders of degene die op je past, en aan de kinderen waar je mee buiten speelt. Is het ene vriendje niet thuis, en loop je een straat verder naar de volgende? Meldt het even.

Niet praten met vreemden

Leer je kind ten eerste dat er een verschil is tussen met jou als ouder buiten zijn, en alleen buiten zijn. Loop je samen met je kind op straat, dan is het prima als hij ‘Hoi’ zegt tegen een vreemde als vriendelijk gebaar. Dat is oké, want jij bent er immers bij om hem te beschermen. Is je kind alleen buiten, dan mag hij niet met vreemden praten. En komt er een vreemde naar hem toe om iets te vragen of zeggen? Houd afstand. En het is belangrijk dat je kind weet dat het heel hard ‘nee!’ kan zeggen of schreeuwen en dan weg moet lopen.

Niet mee gaan met vreemden

Ook niet met mensen met puppy’s, die zeggen dat ze je ouders kennen, of hun hond kwijt zijn dus. Gewoon nooit!

In deze video is te zien hoe gemakkelijk het is om kinderen te verleiden… In dit geval met een schattige puppy. (De eigenaar vraagt wel eerst netjes aan de moeders of ze mee willen doen aan het experiment.)

Dus…

Leer ze zinnen die mensen met slechte bedoelingen gebruiken

Er zijn bepaalde zinnen of onderwerpen die mensen met slechte bedoelingen vaak gebruiken. Leer je kind die onderwerpen te herkennen, en leer ze dat ze overal ‘nee’ op moeten antwoorden. Een paar voorbeelden die je kunt gebruiken om te oefenen zijn:

• Wil je iets lekkers?
• Ik heb thuis puppy’s, wil je die zien?
• Je moeder heeft me gevraagd je op te halen.
• Er is iets ergs gebeurd met je vader, je moet nu met me mee.
• Wil je een rondje achterop mijn fiets rijden?
• Wil je me even helpen met mijn hond zoeken?

Leer ze niet op uiterlijk af te gaan

Kinderen zullen automatisch terughoudend en afstandelijk zijn naar mensen die er in hun ogen eng uit zien. Het probleem is echter, dat mensen die kinderen met slechte bedoelingen benaderen er juist alles aan doen om er aardig en normaal uit te zien. Leer je kind daarom om niet op het uiterlijk af te gaan maar op iemands woorden en daden.

Volg je gevoel

Kinderen hebben vaak een goed onderbuik gevoel. Leer ze daarom dat ze daarop mogen vertrouwen. Als iemand ze om welke reden dan ook (en ook als ze de reden niet eens weten) een onprettig of ongemakkelijk gevoel geeft, moeten ze zo snel mogelijk weg gaan.

Codewoord

Spreek vanaf zo jong mogelijk (zodra je inschat dat je kind dit kan) een geheim codewoord met je kind af. Dit codewoord is enkel en uitsluitend bekend binnen jullie gezin. Als er dan een onbekend persoon met een ‘mooi’ verhaal jouw kind probeert te overtuigen dat het mee moet gaan, leer dan je kind om in zo’n situatie aan die persoon om het codewoord te vragen. Als die persoon het codewoord weet te vertellen, dan weet jouw kind dat jij die persoon inderdaad kent en gevraagd hebt om hem op te halen of mee te nemen.

Weet de persoon het codewoord niet, of voelt je kind zich niet veilig in een situatie, dan kan het onderstaande strategie toepassen:

De No Go Yell Tell strategie

Stel, je kind voelt desondanks toch dat het in gevaar is:

• Nee (No): roep heel hard ‘NEE!!!’
• Ren (Go): probeer weg te rennen
• Schreeuw (Yell): zo hard mogelijk!
• Vertel (Tell): zodra je de kans krijgt, waarschuw volwassenen in de buurt

Peuters

Jonge kinderen kennen nog geen kwaad en staan volkomen onbevangen in de wereld. Je kunt je peuter wel vertellen dat hij niet met vreemden mee mag gaan, maar als deze vreemde een leuke puppy heeft, bestaat de kans dat je peuter toch geheel onbevangen zijn impuls volgt: ‘Leuk, een puppy! Die wil ik wil zien!’

Het liefst wil je je peuter voor gevaar waarschuwen, maar je wil hem ook niet bang maken. Belast je peuter niet met jouw angst. Bedenk: de kans dat een vreemde je kind wil meenemen is écht heel klein. En over het algemeen ben je waarschijnlijk altijd in de buurt van je peuter.

Kleuters

Als je kind vier of vijf jaar is, en al wat meer op afstand van jou ‘alleen’ (of onder toezicht van een oudere broer of zus) buiten speelt of in de zandbak zit, kun je afspreken: ‘als iemand die je niet kent jou iets vraagt of iets lekkers aanbiedt, kom dan altijd eerst naar papa of mama toe.’

Oudere kinderen

• Spreek af tot hoe ver je kind mag spelen in de wijk.
• Laat je kind regelmatig (op afgesproken tijdstippen) thuis inchecken of even bellen.
• Spreek een duidelijk tijdstip af waarop je kind thuis moet zijn. Als je het fijn vindt kun je afspreken dat je kind bij vertrek naar huis even naar je belt en doorgeeft waar het precies is mocht je dat niet weten. Of haal en breng je kind als dat prettiger voor jullie voelt. Maar bedenk: dit zullen ze op weg naar zelfstandigheid toch ooit moeten gaan leren, het zelfstandig en alleen naar huis komen.
• Vind je je kind nog te jong voor een mobiele telefoon? Je kunt ook ouderwetse walkie talkies gebruiken, mits ze voldoende bereik hebben natuurlijk. Nog leuk ook!

Wees bewust van je invloed

Ouders en opvoeders hebben een grote invloed op kinderen, dat is algemeen bekend. Zij doen wat ze ons zien doen, zij nemen veel van onze normen over, zij leven met ons onder één dak en krijgen alles mee wat daar gebeurt (ook al denken we vaak van niet).

Het is dus belangrijk dat je je bewust bent van de invloed die jij hebt op het denken, voelen en ontwikkelen van je kind. Een voorbeeld: in alle emotie praten we met andere volwassenen over wat we in het nieuws zien, vaak terwijl er kinderen bij zijn of in dezelfde ruimte aanwezig zijn. Bij het ophalen op school, contact met familie en vrienden. We willen onze emoties delen met anderen, en onze zorgen.

Maar wat betekent het als we dit uitspreken in het bijzijn van onze kinderen? Welke boodschap krijgen zij dan? Kinderen geloven wat jij zegt, en kunnen het vaak nog niet helemaal in perspectief plaatsen, gaan er zelf ook van alles bij voelen en bedenken. Buiten spelen wordt in deze situatie dan opeens dus heel eng. De speeltuin wordt eng. De wereld is niet te vertrouwen. Op elke hoek van de straat kan een kinderlokker staan. Ik durf niet meer alleen thuis te blijven. Ik wil niet meer alleen naar school lopen. Zomaar wat gedachten die een kind kan ontwikkelen, met het daarbij behorende onveilige gevoel van dit moment en uiteindelijk zijn kijk op de wereld.

Bewaar dergelijke grote emoties, gedachten en zorgen dus voor ‘grote mensen onder elkaar’. Maar heb het wel zo nu en dan eens met je kind over veilig buiten spelen en de basisregels natuurlijk, en erken de emoties van je kind, daar is geen twijfel over mogelijk!

Invloed van (social) media

Wees je ook bewust van hoe het werkt in de media. Elk nieuwsplatform wil zo snel mogelijk en zoveel mogelijk nieuws presenteren, waardoor dingen vaak ook onder een vergrootglas komen te liggen als het ware. En op social media gaan vaak de wildste verhalen rond en reageren mensen heftig. Hoe moeilijk ook, probeer dat te nuanceren voor jezelf.

Wel of geen GPS-tracker?

Deze keuze is heel persoonlijk. De techniek stelt ons tot een heleboel in staat, dus wij maken er met z’n allen graag gebruik van. GPS-trackers zijn er bijvoorbeeld in de vorm van een horloge en bieden vaak de mogelijkheid om met je kind te communiceren. Sommigen zijn zelfs in staat om ‘zones’ in te stellen; zodra je kind de zone verlaat krijg jij een melding. Ook zijn er modellen die een melding geven als de tracker wordt afgedaan.

Een gps-tracker kan jou als ouder een geruststellend gevoel van veiligheid geven, want je ziet immers continu waar je kind is. Het heeft dus voordelen… maar zeker ook nadelen. Want wat doet het met jou om continu in de gaten te houden waar je kind zich bevindt? En wat weet je nu eigenlijk precies? Wat ga je eigenlijk doen, als je kind 1 stapje buiten de ingestelde zone zet? Welk signaal geven we onze kinderen als ze zo’n tracker bij zich moeten dragen? Dat de hele wereld onveilig is, dat álle vreemden niet te vertrouwen zijn, dat ze het niet zelf kunnen? En wanneer komt dan het moment waarop we hen wél die zelfstandigheid aanleren en vertrouwen geven, op weg naar volwassenheid? Allemaal vragen om over na te denken als je overweegt om een GPS-tracker aan te schaffen.

Tot slot nog een leestip:

Om samen met je kind te lezen: “Met jou ga ik echt niet mee!” van Dagmar Geisler

(Bron: oudersvannu.nl, dingenvoorvrouwen.nl, jmouders.nl, delimburger.nl)

Vragen? Contact?

Heb je naar aanleiding van dit artikel een vraag? Wil je graag met iemand in contact komen omdat je vragen of zorgen hebt? Bel of stuur een whatsapp-bericht naar het CJG 046-8506910 of mail naar info@cjg-wm.nl en we zorgen dat jouw vraag op de juiste plek terecht komt.

Geplaatst op 14 juni 2022 | Categorie Nieuws, Peuter, Schoolkind