De eerste schoolweek

Hoe is het bij jullie gegaan, die eerste schoolweek? In het ene gezin loopt het gesmeerd, maar in menig gezin zijn dit niet de meest ontspannen dagen of zelfs weken. Want wat als je kind moeite heeft met de overgang van de zomervakantie naar school? We vragen onze schoolmaatschappelijk werkers van PIW wat hun ervaringen zijn en of ze handige tips hebben.

 
“Bij mij thuis was het wel weer even spannend. De vakantie voorbij, weer in het gareel, nieuwe klasgenootjes, nieuwe juf, afscheid nemen van mama en papa…” vertelt Tahnee (moeder van een zoon van 5 jaar en dochter van 3 jaar). “Ons zoontje was heel enthousiast dat school weer ging beginnen. Vrijdags vroeg hij al of hij morgen al naar school kon. Toen het eenmaal zondagavond was had hij nog steeds veel zin om naar school te gaan, maar toch bouwde de spanning op. Dit resulteerde in niet in slaap komen. Ik als moeder heb benoemd dat het inderdaad spannend is, als alles weer anders en nieuw is. Maar dat er ook allemaal leuke dingen zullen zijn; zoals vriendjes weer zien, samen spelen etc. Dit heeft ervoor gezorgd dat de spanning wat afgenomen is en hij lekker kon slapen. De dag erna op school ging het afscheid prima! Hij liep zelfs zonder nog een extra zwaai naar mama naar binnen. ‘Slik’… wat vond ik als mama dat afscheid toch weer even moeilijk…… misschien wel lastiger als ons zoontje!” geeft Tahnee toe.
 
“Dochterlief vond het afscheidsmoment naar de peuterspeelzaal weer super spannend in de eerste schoolweek. We hebben de spanning ook bij haar erkend en benoemd, en de afspraak gemaakt dat we één dikke knuffel en kus doen en ze dan lekker gaat spelen. De tranen kwamen, maar de duidelijkheid en de snelheid van afscheid hebben haar zó goed geholpen. Dapper liep ons kleine meisje naar binnen na die ene kus en knuffel, en zwaaide vrolijk aan het raam. Tranen weg! Pfjoe, wat was ik opgelucht… ook mijn hart breekt als ik mijn kinderen zie worstelen met hun emoties.”

”Ik moet dinsdag al naar school!”

Margriet (moeder van een zoon van 12 jaar) vertelde ons een anekdote over de week voorafgaand aan die beruchte eerste schoolweek. “Hij hoeft pas volgende week naar school, hoefde nu alleen zijn boeken maar op te halen. Meteen daarna schoot hij in de stress, alsof hij zich nu opeens pas realiseerde dat hij bijna weer naar school moet. ‘Ik dacht dat we nog een week vrij hadden, maar ik moet dinsdag al naar school!!’ foeterde hij. ‘En mijn telefoon is nog niet terug (in reparatie), en de laptop is nog steeds stuk… Hoe moet dat nou?! Dat was al moeilijk toen ik laatst wilde weten wie er bij me in de klas komt!’ Terwijl we verder praatten rekenden we uit dat hij vanwege corona bijna 5 maanden nauwelijks op school is geweest, en dat het best even raar is om dat nu opeens wel weer volledig te moeten. Hij kalmeerde zichtbaar. ‘Nu heb ik dus wel nog de hele week de tijd om mijn boeken te kaften. En ik kan straks met een vriend meefietsen die voor het eerst naar de brugklas gaat, dat is ook wel leuk.’ De sfeer sloeg om en langzaam kwamen ook de leuke dingen van school weer in beeld. Of hij ons gaat missen? Nou, daar maken we ons niet al te veel zorgen over!!”

”Voor het eerst naar de basisschool”

Ook Chrissy (moeder van 2 dochters van 4 en 2 jaar) kan erover meepraten. “Mijn oudste dochter ging na de zomervakantie van 2020 voor het eerst naar de basisschool. In corona tijd.. dus dat betekende dat ik als ouder niet mee de school in mocht en bij de deur afscheid moest nemen. Ik vond dat echt heel lastig! Ik had vooraf allerlei gedachtes en overtuigingen in mijn hoofd zoals ‘ja maar dat hoort toch zo’ en ‘mijn kleine meisje kan dat vast niet aan als ik haar op het schoolplein achter moet laten’ enz. Maar… in de praktijk blijkt dat toch heel anders te gaan! Want: mijn kind weet niet beter, en vindt het totáál geen probleem, ze neemt zonder moeite afscheid van me. Ik heb een gratis lesje ‘loslaten’ gehad – het loslaten van (en vertrouwen op) mijn kind én loslaten van het idee dat zoals het voorheen altijd ging (ouder brengt kleuter tot in de klas en neemt daar afscheid) de beste manier is. Trots op de veerkracht van mijn kleuter!”

Sociaal werkers… het zijn heel gewone mensen 😉

 
“Allereerst wil ik voorop stellen dat het bij ons dus ook heus niet allemaal vanzelf gaat… Ook ik moet als moeder soms even goed stilstaan bij hoe ik dat afscheid nemen wil gaan aanpakken, en wat bij mijn zoon en dochter zou passen,” geeft Tahnee aan. “En vergeet daarbij ook je eigen gevoel en humeur niet… Toen mijn zoon vorig jaar naar groep 1 ging en de eerste dagen alleen maar dikke tranen huilde bij het afscheid, vond ik het na een paar dagen steeds lastiger worden om me aan zo’n tips te houden. Het deed me zo’n pijn om hem te zien huilen dat ik ook met tranen in mijn ogen wegliep, en hem het liefste weer mee naar huis nam!”
 
“Of dat je zelf een beetje een kort lontje krijgt vanwege het gefoeter van je puber dat school écht stom is, boeken kaften de grootste straf is die je maar kunt bedenken, of dat hij echt geen zin heeft om zijn brood te smeren of zo vroeg op te staan of huiswerk te maken of…. Zo’n lijst kan werkelijk eindeloos zijn!” zegt Margriet lachend.

Algemene tips voor de eerste schoolweek, voor alle leeftijden

• Praat positief over school
Geef als ouder het goede voorbeeld. Door positief over school te praten, maak je het tot een leuke, veilige plek. Kinderen pikken de zorgen en de stemming van ouders op. Uit eventuele zorgen liever niet waar je kind bij is. Want wat je aandacht geeft, groeit.
Als je met je kind na thuiskomst of aan het einde van de dag napraat over hoe het is gegaan op school, benadruk dan de goede momenten en laat je kind die ervaringen meenemen naar de volgende dag.

• Erken het gevoel
Ga niet tegen het gevoel van je kind in: hij voelt zich dan niet erkend en niet begrepen. Zeg gewoon wat je ziet. ‘Ik zie dat je verdrietig bent’ of ‘Ik zie dat je het spannend vindt’. Dat hun eigen vader of moeder ze in ieder geval snapt, maakt ze meestal rustiger.

• Zorg voor een rustige agenda
Deze tip is vorige week ook al voorbij gekomen in ons artikel over het weer terug naar school gaan.
Plan de gezinsagenda in de eerste schoolweken niet te vol. En als het even kan, ook je werkagenda niet. Het kan helpend zijn als je je werktijden zo indeelt dat je thuis bent na schooltijd, of dat je thuis werkt. Basisschoolkinderen hoeven dan nog niet meteen die eerste week naar de BSO of opvang, en middelbare scholieren komen niet meteen thuis in een leeg huis. Ze kunnen bij je terecht voor een praatje of een leuke activiteit als ze dat willen, maar kunnen ook lekker hun eigen gang gaan. Probeer zo veel mogelijk gezellig samen te eten, als ontspannen rustpuntje van de dag.

Tips voor als afscheid nemen moeilijk is voor je jonge kind

• Verzin een ritueel
Een ritueel geeft vooral jonge kinderen een gevoel van veiligheid. Bespreek dit ritueel van tevoren met je kindje. Zo weet hij wat hem te wachten staat. Probeer alles zo veel mogelijk in dezelfde volgorde te doen. Op school hangen jullie eerst de jas op, dan de tas aan de kapstok. Op zijn stoel geef je je kind een kus en een knuffel. En als je, net zoals Chrissy, niet mee naar binnen mag bedenk je iets voor op het schoolplein of bij de poort. Een kus, een high-five, een zwaai. Vervolgens zeg je iets liefs en druk je bijvoorbeeld even op z’n neus. Voor een kind kan dat houvast geven.

• Wees duidelijk
Laat één kusje echt nog één kusje zijn. De laatste knuffel is ook echt de laatste knuffel. Wees duidelijk naar je kind toe. Wil je nog één keer zwaaien, zwaai dan ook echt één keer. Heb je afscheid genomen, ga dan ook echt weg. Treuzel niet, kijk niet achterom en kom niet terug om nog even stiekem door het raampje te kijken of je kind nog steeds huilt.
In de meeste gevallen stopt een kind met huilen zodra papa of mama weg zijn en heeft hij het verder die dag prima naar z’n zin. Vertrouw daarop. En.. ook bij de leerkracht is je kind in goede handen. Je hoeft niet steeds naar school te bellen om te vragen of het wel goed gaat. Geen bericht is goed bericht en als het niet goed gaat, dan belt de leerkracht zeker naar jou!

• Zet de leerkracht in
Leerkrachten in de onderbouw van de basisschool zijn dit gewend en zijn vaak goed in knuffelen en geruststellen. Het is niet erg om je kind even aan de juf te ‘geven’. Bij haar op schoot voelt je kind zich meestal ook weer veilig. En zij kan hem nét dat zetje en vertrouwen geven dat hij nodig heeft.

• Ga niet zonder afscheid nemen weg
De andere kant is ook waar… Ga ook niet weg zonder dat je afscheid genomen hebt van je kind. Sommige ouders glippen er stiekem tussenuit om hun kinderen niet van streek te maken. Goed bedoeld, maar het werkt vaak juist averechts. Een kind kan zich daardoor verlaten voelen en dat maakt het probleem alleen nog maar groter. Het kan het basisvertrouwen schaden van een kind in zijn ouder.

• Geef iets van thuis mee
Veel kinderen vinden het fijn om iets vertrouwds bij zich te hebben op school. Dat kan een favoriete knuffel zijn, maar het kan ook een foto zijn van het gezin. Als dit toegestaan wordt op school, dan kunnen er vervolgens afspraken worden gemaakt over de knuffel. De knuffel kan bijvoorbeeld ook af en toe even slapen in de huishoek, of in de tas.

• Besef dat het weer over gaat
Het afscheid nemen moet gebeuren, dus uiteindelijk zeg je je kind toch gedag, ook al huilt hij. Blijf niet te lang hangen. Meestal is het huilen over zodra je de klas uit bent. Vraag maar aan de juf!

Tips voor als het wennen moeilijk gaat bij oudere schoolkinderen en pubers

• Erken het gevoel, begrens het gedrag
Bij oudere schoolkinderen en zeker in de puberleeftijd kan het hebben van spanning of een vervelende ervaring wel eens omslaan in een kort lontje. Bijvoorbeeld je kind vond het heel spannend om naar school te gaan en heeft hierdoor een grote mond tegen jou als ouder. Erkenning geven aan het gevoel van je kind is ook dan belangrijk, maar dat wil niet zeggen dat het gedrag wat hij laat zien dan ook goed is. Je kan in zo’n geval zeggen: “Ik snap dat je het spannend vindt en dat is het ook, maar die grote mond van jou vind ik niet oké. “

• Toon interesse
Probeer elke dag even met je kind te kletsen over hoe hij zijn schooldag ervaren heeft. Kies een goed moment, en dat is vaak als je kind al enige tijd thuis is en ontspannen (dus niet meteen na binnenkomst). Vaak zien we rondom de puberleeftijd iets veranderen; veel kinderen hebben dan geen zin meer om iets te vertellen, verdwijnen naar hun kamer of gaan met vrienden iets doen. Dring dan niet aan, maar wacht een beter moment af. Bijvoorbeeld tijdens het avondeten; als iedereen een beetje kletst over zijn of haar dag, volgt je puber vaak vanzelf. Of maak een wandeling of een autoritje; pubers vertellen vaak meer als ze heel casual naast je zitten of lopen dan wanneer ze tegenover je staan en ze allerlei vragen krijgen.

• Geef het goede voorbeeld
Je kunt jezelf als ouder ongemerkt inzetten als ‘leermateriaal’ voor je kind of puber. Als jij thuiskomt van je werk, verzucht dan eens: “Dat viel toch wel tegen vandaag, weer zo’n hele dag werken na de vakantie/na het weekend…” Wie weet geeft dat de opening tot een gesprek met je kind over zijn ervaringen in zo’n eerste schoolweek na een vakantie. Vertel vervolgens ook wat jij zelf hebt gedaan om de dag een beetje draaglijk te maken. En leg gerust uit dat wennen soms inderdaad lastig kan zijn, en niet leuk, maar vooral: dat het van korte duur is.

Bron: www.oudersvannu.nl, www.kidzlab.nl, en met dank aan de schoolmaatschappelijk werkers van PIW.

Geplaatst op 26 augustus 2020 | Categorie Schoolkind