Hoe wordt je kind zelfstandig?

Als kinderen ouder worden, willen ze steeds meer dingen zelf doen. Sommige dingen lukken, andere niet. Dat is niet erg. Hoe help je je kind bij zelfstandig worden?

Hoe leert een kind steeds zelfstandiger te worden?

Hoe ouder een kind wordt, hoe meer verantwoordelijkheid het kan dragen. Geef je kind de kans om voor zichzelf te zorgen. Kijk wat je kind aankan en praat daar samen over.

Bij oudere kinderen hoef jij niet meer te controleren of ze bijvoorbeeld hun gymkleren meenemen naar school. Dat kunnen ze best zelf. Dit geldt ook voor dingen die voor school moeten, zoals een tas inpakken en op tijd komen. En voor huishoudelijke taken.

Help eerst een paar keer en laat het daarna zoveel mogelijk aan je kind over. Je kunt wel helpen door thuis een lijstje op te hangen met dingen waar iedereen in het gezin zelf aan moet denken.

>> Meer tips? Lees hoe je een kind thuis kunt laten meehelpen.

Jij blijft als ouder verantwoordelijk voor je kind. Je kind hoeft nog niet voor anderen te zorgen.

Hoe help je bij de eerste stappen naar zelfstandigheid?

• Wil je kleuter zichzelf aankleden? Laat hem of haar dat dan doen. Help alleen als het echt nodig is.
• Vindt je kind het leuk om zelf een boodschap te doen? Laat hem of haar dat dan doen. Dan merk je vanzelf of je kind dat al kan. Vindt je kind (of jij 😉 dit spannend? Je kunt dit ook doen in kleine stapjes: eerst ben je erbij aanwezig en laat je je kind zelf alles pakken in de supermarkt. En zelf afrekenen aan de kassa. Een volgende stap kan zijn dat je buiten de winkel wacht. En als dat allemaal goed gaat (met de nodige complimentjes natuurlijk!) en je kind kan al zelfstandig naar de winkel lopen of fietsen… dan kan je kind het helemaal zelfstandig!
• Geef je kind zakgeld. Dan merk je of je kind daarmee om kan gaan. Lukt het niet, maak dan samen afspraken en geef advies. Meer tips? Lees hoe je je kind leert omgaan met geld.
• Wil je kind zelf op de fiets naar school? Spreek af dat je een paar keer achter hem of haar aan fietst. Kijk goed hoe je kind zich in het verkeer gedraagt en praat daar na afloop samen over. Je kind moet leren om het verkeer echt te overzien. En om goed te reageren op onverwachte situaties. Veel kinderen kunnen rond hun 11de zelf naar school fietsen.

Hoe help je je kind om steeds meer zelf te doen?

Geef je kind de kans om zelf dingen te doen. Kies dingen waarvan je denkt dat je kind het kan. Als het lukt, is dat goed voor het zelfvertrouwen van je kind.

Tips om je kind zelfstandiger te maken:

• Verdeel taken in kleine stukjes. De opdracht ‘Wil je de tafel dekken?’ is voor een kind van 5 jaar nog te moeilijk. Vraag eerst de placemats neer te leggen, daarna de borden, enzovoort. Na een paar keer oefenen kun je je kind zelf laten bedenken wat er nodig is.
• Nieuwe dingen leren kost tijd. Reageer dus niet boos of ongeduldig als je vindt dat je kind ergens te lang over doet.
• Misschien wordt je kind boos als iets na tien keer proberen nog niet lukt. Neem de taak niet over, maar probeer te helpen. Doe dat op een manier dat je kind nog wel het gevoel heeft dat hij of zij het zelf heeft gedaan. Je kunt ook samen overleggen hoe iets wel zou lukken. Moedig je kind aan om zelf een oplossing te bedenken.
• Laat je kind spelen op avontuurlijke plekken, zoals een natuurspeeltuin. Daar moet je kind bijvoorbeeld zelf bedenken hoe het aan de overkant van een greppel kan komen. Houd je kind wel in de gaten, vooral als er water in de buurt is.
• Gebruik speelgoed waarbij je kind moet ontdekken hoe iets werkt of in elkaar zit. Bijvoorbeeld Lego, denkpuzzels, bouwdozen over magneten of elektriciteit. Veel scholen hebben dit. Of ga eens kijken bij Speelgoedbank De Grabbelton in Geleen.

(Bron: Groeigids.nl)

Wanneer hulp zoeken?

Merk jij dat het niet goed lukt om bovenstaande tips toe te passen, of maak je je zorgen? Overweeg dan om dit eens te bespreken met iemand die je vertrouwt of om ondersteuning te vragen bij een professional.

Je kunt in de regio 046 bijvoorbeeld heel laagdrempelig terecht bij de jeugd- en gezinswerkers / schoolmaatschappelijk werkers van Partners in Welzijn. Zij staan met een luisterend en niet oordelend oor voor jou als ouder klaar en zoeken met je mee naar verbetering van de situatie.

Ook mag je altijd om tips vragen bij de Jeugdgezondheidszorg van de GGD-Zuid Limburg.

Als je kind naar de BSO, kinderdagopvang of peuterspeelzaal gaat, bijvoorbeeld van MIK & Spelenderwijs Kindontwikkeling, bespreek het dan ook eens met de pedagogisch professional.

Ook interessant om te bekijken

Hieronder vind je een aantal items (artikelen en webinars) die gemaakt zijn door Opgroeienin046.nl, passend bij dit thema of bij de leeftijdscategorie.

Lezen

• Wat knap van jou! – over complimenten geven
• Meehelpen in het huishouden
• Kinderen en geld
• Hoe geef je je kind meer zelfvertrouwen?
• Uitdagend spelen
• Help je peuter zelfstandiger worden
• Omgaan met de zelfstandigheid van je puber

Kijken

• Zelfvertrouwen | webinar
• Omgaan met hooggevoelige kinderen | webinar

Op zoek naar informatie over een ander opvoed-thema?

Gebruik dan de zoekfunctie op onze website, je vindt deze bovenaan de homepage, bij het vergrootglas. Typ het woord of een (deel van een) zin waar jij iets over wil weten, en je vindt vanzelf alle artikelen en webinars die met jouw vraag te maken hebben.

Staat wat jij zoekt er niet bij? Laat het ons gerust weten via onderstaande contactgegevens.

Vragen? Contact?

Heb je naar aanleiding van dit artikel een vraag? Wil je graag met iemand in contact komen omdat je vragen of zorgen hebt? Bel of stuur een whatsapp-bericht naar het CJG 046-8506910 of mail naar info@cjg-wm.nl en we zorgen dat jouw vraag op de juiste plek terecht komt.

Geplaatst op 28 oktober 2025 | Categorie Schoolkind, Thema's