De start van een nieuw schooljaar

Hoe gaat het bij jullie, deze eerste schoolweek? In het ene gezin loopt het gesmeerd, maar in menig gezin is de start van een nieuw schooljaar een roerige periode. Want wat als je kind moeite heeft met de overgang van de zomervakantie naar school of opvang?

Tips voor de eerste schoolweek, voor alle leeftijden

Praat positief over school

Geef als ouder het goede voorbeeld. Door positief over school te praten, maak je het tot een leuke, veilige plek. Kinderen pikken de zorgen en de stemming van ouders op. Uit eventuele zorgen liever niet waar je kind bij is. Want wat je aandacht geeft, groeit.
Als je met je kind na thuiskomst of aan het einde van de dag napraat over hoe het is gegaan op school, benadruk dan de goede momenten en laat je kind die ervaringen meenemen naar de volgende dag.

Erken het gevoel

Ga niet tegen het gevoel van je kind in: het voelt zich dan niet erkend en niet begrepen. Zeg gewoon wat je ziet. ‘Ik zie dat je verdrietig bent’ of ‘Ik zie dat je het spannend vindt’. Dat hun eigen vader of moeder ze in ieder geval snapt, maakt ze meestal rustiger.

Zorg voor een rustige agenda

Plan de gezinsagenda in de eerste schoolweken niet te vol. En als het even kan, ook je werkagenda niet. Het kan helpend zijn als je je werktijden zo indeelt dat je thuis bent na schooltijd, of dat je thuis werkt. Basisschoolkinderen hoeven dan nog niet meteen die eerste week naar de BSO of opvang als dat fijner voor jullie gezin voelt. En middelbare scholieren komen niet meteen thuis in een leeg huis. Ze kunnen bij je terecht voor een praatje of een leuke activiteit als ze dat willen, maar kunnen ook lekker hun eigen gang gaan. Probeer zo veel mogelijk gezellig samen te eten, als ontspannen rustpuntje van de dag.

Tips voor als afscheid nemen moeilijk is voor je jonge kind

Verzin een ritueel

Een ritueel geeft vooral jonge kinderen een gevoel van veiligheid. Bespreek dit ritueel van tevoren met je kindje. Probeer alles zo veel mogelijk in dezelfde volgorde te doen. Op school hangen jullie eerst de jas op, dan de tas aan de kapstok. Op zijn stoel geef je je kind een kus en een knuffel. En als je niet mee naar binnen mag, bedenk je iets voor op het schoolplein of bij de poort. Een kus, een high-five, een zwaai. Vervolgens zeg je iets liefs en druk je bijvoorbeeld even op z’n neus. Voor een kind kan dat houvast geven.

Wees duidelijk

Laat één kusje echt nog één kusje zijn. De laatste knuffel is ook echt de laatste knuffel. Wees duidelijk naar je kind toe. Wil je nog één keer zwaaien, zwaai dan ook echt één keer. Heb je afscheid genomen, ga dan ook echt weg. Treuzel niet, kijk niet achterom en kom niet terug om nog even stiekem door het raampje te kijken of je kind nog steeds huilt.

In de meeste gevallen stopt een kind met huilen zodra papa of mama weg zijn en heeft hij het verder die dag prima naar z’n zin. Vertrouw daarop. En… ook bij de leerkracht is je kind in goede handen. Je hoeft niet steeds naar school te bellen om te vragen of het wel goed gaat. Geen bericht is goed bericht en als het niet goed gaat, dan belt de leerkracht of de pedagogisch professional van de opvang zeker naar jou!

Zet de leerkracht of pedagogisch professional in

Pedagogisch professionals in de opvang en leerkrachten in de onderbouw van de basisschool zijn dit gewend en zijn vaak goed in geruststellen. Het is niet erg om je kind even aan de juf of meester te ‘geven’. Bij hen op schoot voelt je kind zich meestal ook weer veilig. En zij kunnen nét dat zetje en vertrouwen geven dat het nodig heeft.

Geef iets van thuis mee

Veel kinderen vinden het fijn om iets vertrouwds bij zich te hebben op school of de opvang. Dat kan een favoriete knuffel zijn, maar het kan ook een foto zijn van het gezin. Als dit toegestaan wordt op school of opvang, dan kunnen er vervolgens afspraken worden gemaakt over de knuffel. De knuffel kan bijvoorbeeld ook af en toe even slapen in de huishoek, of in de tas.

Besef dat het weer over gaat

Het afscheid nemen moet gebeuren, dus uiteindelijk zeg je je kind toch gedag, ook al huilt hij. Blijf niet te lang hangen. Meestal is het huilen over zodra je de klas uit bent. Vraag maar aan de juf of meester!

Tips voor als het wennen moeilijk gaat bij oudere schoolkinderen en pubers

Erken het gevoel, begrens het gedrag

Bij oudere schoolkinderen en zeker in de puberleeftijd kan het hebben van spanning of een vervelende ervaring wel eens omslaan in een kort lontje. Bijvoorbeeld: je kind vindt het heel spannend om naar school te gaan en heeft hierdoor een grote mond tegen jou als ouder. Erkenning geven aan het gevoel van je kind is ook dan belangrijk, maar dat wil niet zeggen dat het gedrag wat het laat zien dan ook goed is. Je kan in zo’n geval zeggen: “Ik snap dat je het spannend vindt en dat is het ook, maar die grote mond van jou vind ik niet oké. “

Toon interesse

Probeer elke dag even met je kind te kletsen over hoe het de schooldag ervaren heeft. Kies een goed moment, en dat is vaak als je kind al enige tijd thuis is en ontspannen (dus niet meteen na binnenkomst).

Vaak zien we rondom de puberleeftijd iets veranderen; veel kinderen hebben dan geen zin meer om iets te vertellen, verdwijnen naar hun kamer of gaan met vrienden iets doen. Dring dan niet aan, maar wacht een beter moment af. Bijvoorbeeld tijdens het avondeten; als iedereen een beetje kletst over zijn of haar dag, volgt je puber vaak vanzelf. Of maak een wandeling of een autoritje; pubers vertellen vaak meer als ze heel casual naast je zitten of lopen dan wanneer ze tegenover je staan en ze allerlei vragen krijgen.

Geef het goede voorbeeld

Je kunt jezelf als ouder ongemerkt inzetten als ‘leermateriaal’ voor je kind of puber. Als jij thuiskomt van je werk, verzucht dan eens: “Dat viel toch wel tegen vandaag, weer zo’n hele dag werken na de vakantie/na het weekend…” Wie weet geeft dat de opening tot een gesprek met je kind over zijn ervaringen in zo’n eerste schoolweek na een vakantie. Vertel vervolgens ook wat jij zelf hebt gedaan om de dag een beetje draaglijk te maken. En leg gerust uit dat wennen soms inderdaad lastig kan zijn, en niet leuk, maar vooral: dat het van korte duur is.

(Bron: www.oudersvannu.nl, www.kidzlab.nl, en met dank aan de schoolmaatschappelijk werkers van Partners in Welzijn)

Wanneer hulp zoeken?

Merk jij dat het niet goed lukt om bovenstaande tips toe te passen, of heb je dit al geprobeerd maar werkt het niet voldoende? Overweeg dan om dit eens te bespreken met iemand die je vertrouwt of om ondersteuning te vragen bij een professional.

Je kunt in de regio 046 bijvoorbeeld heel laagdrempelig terecht bij de jeugd- en gezinswerkers / schoolmaatschappelijk werkers van Partners in Welzijn. Zij staan met een luisterend en niet oordelend oor voor jou als ouder klaar en zoeken met je mee naar verbetering van de situatie.

Ook bij de kind- en jeugdpsychologen van het Centrum voor Jeugd en Gezin kan je kind terecht als er bijvoorbeeld sprake is van angstgevoelens.

En als je kind naar een peuterspeelzaal of buitenschoolse opvang gaat, bijvoorbeeld van MIK & Spelenderwijs Kinderopvang, bespreek het dan ook eens met de pedagogisch professional.

Ook interessant om te lezen

• Wanneer het afscheid op school of opvang moeilijk is (m.m.v. Partners in Welzijn)
• Hoe ga je om met bezorgdheid, beschermen en loslaten van je kind?

Op zoek naar informatie over een ander opvoed-thema?

Gebruik dan de zoekfunctie op onze website, je vindt deze bovenaan de homepage, bij het vergrootglas. Typ het woord of een (deel van een) zin waar jij iets over wil weten, en je vindt vanzelf alle artikelen en webinars die met jouw vraag te maken hebben.

Staat wat jij zoekt er niet bij? Laat het ons gerust weten via onderstaande contactgegevens.

Vragen? Contact?

Heb je naar aanleiding van dit artikel een vraag? Wil je graag met iemand in contact komen omdat je vragen of zorgen hebt? Bel of stuur een whatsapp-bericht naar het CJG 046-8506910 of mail naar info@cjg-wm.nl en we zorgen dat jouw vraag op de juiste plek terecht komt.

Geplaatst op 19 augustus 2025 | Categorie Jongeren, Nieuws, Peuter, Schoolkind