Als prikkels harder binnenkomen

Bij kinderen van 0 tot 4 jaar gebeurt er ontzettend veel in hun ontwikkeling. Ze ontdekken de wereld om zich heen, leren nieuwe vaardigheden en maken een enorme groei door. Tijdens deze fase is prikkelverwerking een belangrijk proces, maar wat is dat precies en hoe kun je je kind hierin begeleiden? Esther Glaesmaekers, pedagogisch coach bij MIK & Spelenderwijs en Sandy Kock, kinderergotherapeut bij Synthese, vertellen er meer over.

Prikkelverwerking (of sensorische informatieverwerking) is het proces waarbij de hersenen informatie uit de omgeving en het lichaam zelf verwerken. Denk bijvoorbeeld aan geluiden, geuren, bewegingen, aanrakingen en zelfs interne signalen zoals honger of vermoeidheid. “Voor jonge kinderen, die alles nog aan het ontdekken zijn, kan dit overweldigend zijn,” leggen Esther en Sandy uit.

“Sommige kinderen verwerken prikkels op een heel natuurlijke manier, terwijl anderen moeite kunnen hebben met het filteren ervan. Dit kan zich uiten in druk gedrag, extreme vermoeidheid, veel huilen, terugtrekken of juist snel overprikkeld raken.”

Het verhaal van Luuk

Een goed voorbeeld van hoe het moeite hebben met prikkelverwerking zich kan uiten in gedrag, zien we bij Luuk. Luuk is 2,5 jaar en bezoekt drie ochtenden per week de peuteropvang. Hij doet er altijd heel actief mee en lijkt hij zich goed aan te passen aan de groepsdynamiek.

“Als Luuk na de opvang weer thuis is, raakt hij snel van streek. Hij huilt om kleine dingen, of trekt zich juist terug. Hij heeft moeite met overgangsmomenten en kan geen druk programma meer verdragen. Spelafspraken of uitstapjes na de opvang zorgen dan vaak voor extra spanning, huilbuien of boosheid. Rustige, voorspelbare thuismomenten helpen Luuk dan het beste om te herstellen.”

Hoe herken je problemen met prikkelverwerking?

Sandy en Esther geven aan dat het als ouder belangrijk is om te letten op signalen die erop kunnen wijzen dat een kind moeite heeft met prikkels. Dit stelt je in staat om je kind beter te begrijpen en te ondersteunen.

Signalen van moeite met prikkelverwerking zijn:

• Je kind raakt snel overstuur bij harde geluiden of fel licht
• Je kind lijkt angstig of vermijdt nieuwe situaties
• Je kind zoekt juist heel veel beweging of aanraking (bijvoorbeeld door voortdurend te springen of te knuffelen)
• Slaapproblemen of moeite met ontspannen

Hoe kun je je kind helpen?

Wat nu als je merkt dat je kind moeite heeft met prikkelverwerking? Esther en Sandy hebben tips:

Meer rust en balans

Dit is het allerbelangrijkste: gun je kind en jezelf meer rust en balans in de dagelijkse routine. Samen zorgen we voor een fijne en ondersteunende omgeving waarin jouw kind kan groeien.

Creëer een voorspelbare omgeving

Jonge kinderen hebben baat bij rust en structuur. Zorg voor een duidelijke dagindeling en voorkom zoveel mogelijk onverwachte veranderingen.

Geef je kind de tijd

Gun je kind de tijd om nieuwe dingen in zijn eigen tempo te ontdekken.

Zorg voor balans

Wissel actieve momenten af met rustige momenten. Laat je kind na een drukke activiteit even tot rust komen in een prikkelarme omgeving.

Observeer en pas aan

Kijk goed naar wat je kind nodig heeft. Heeft het behoefte aan meer beweging, of juist aan een rustige plek om zich even terug te trekken?

Leer meer over prikkelverwerking tijdens ons webinar!

Wil je meer weten over prikkelverwerking bij jonge kinderen? Meld je dan aan voor ons gratis live webinar “Prikkelverwerking bij 0-4 jarigen: praktische tips voor ouders” op dinsdag 4 november om 19:30 uur.

Tijdens het webinar gaan Sandy Kock (kinder-ergotherapeut bij Synthese) en Esther Glaesmaekers (pedagogisch coach bij MIK & Spelenderwijs Kindontwikkeling) dieper in op wat prikkelverwerking is, hoe je het kunt herkennen en wat je thuis kunt doen om je kind te ondersteunen. Er is ook ruimte om via de chat vragen te stellen, privacy gewaarborgd. Na afloop ontvang je automatisch een link naar de replay.

>> Een overzicht van alle webinars van Opgroeienin046 vind je hier.

Vragen? Contact?

Heb je naar aanleiding van dit artikel een vraag? Wil je graag met iemand in contact komen omdat je vragen of zorgen hebt? Bel of stuur een whatsapp-bericht naar het CJG 046-8506910 of mail naar info@cjg-wm.nl en we zorgen dat jouw vraag op de juiste plek terecht komt.

Geplaatst op 20 oktober 2025 | Categorie Baby's, Nieuws, Peuter, Schoolkind