Lentekriebels – praten met je kind over liefde en seksualiteit

Het is weer lente! Een tijd waarin de vogels fluiten, de dagen langer worden, de natuur opbloeit en er allerlei babydieren geboren worden. Werkt dat bij mensen ook zo? En sterker nog, hoe zit dat bij onze kinderen? Hebben zij ook lentekriebels?
 

In dit artikel gaan we in op hoe jij als ouder kunt reageren op vragen die je kind kan hebben over het eigen lichaam en seksualiteit. Een onderwerp dat misschien nog wel eens gezien wordt als ongemakkelijk of taboe, maar wat eigenlijk een heel normaal thema is waar je op een leuke manier met je kind over kunt praten.

Leeftijdsfasen

Het is op alle leeftijden belangrijk dat je je kind het gevoel geeft dat hij/zij vragen mag stellen aan jou als ouder. Vragen over het eigen lichaam, verliefdheid, weerbaarheid, relaties en seksualiteit. Dit kun je doen door zelf een open houding aan te nemen. Het is heel normaal dat je kind meer wil weten. Maar wat kun je nu specifiek verwachten per leeftijdsfase?

In de kleuterfase zie je dat kinderen het leuk vinden om doktertje te spelen, of vadertje en moedertje. Dit is een manier om te ontdekken welke verschillen er zijn tussen een jongen en een meisje. Ze gaan ontdekken dat niet iedereen hetzelfde is, en iedereen een ander lijfje heeft. Het ontwikkelen van respect voor eigen en andermans grenzen verdient al aandacht op deze leeftijd.

Als kinderen wat ouder worden komen ze in aanraking met verliefdheid en alle gevoelens die daar bij horen. Ze krijgen soms al op de basisschool voor het eerst verkering met een klasgenootje. Hier kan ook liefdesverdriet bij komen kijken op het moment dat de verkering weer uit gaat.

Het ene kind vindt het fijn om over dergelijke onderwerpen te praten, het andere niet. Als ze maar weten dat ze bij jou als ouder terecht kunnen op het moment dat ze daar behoefte aan hebben en dat je hun gevoelens serieus neemt.

In de basisschoolperiode beginnen kinderen zich ook af te vragen ‘waar de baby’s vandaan komen’. Het ene kind is daar wat vroeger mee dan het andere.

Voorbereiden op de naderende puberteit hoort er in deze leeftijdsfase ook bij, zeker als je merkt dat het lichaam van je kind begint te veranderen.

Een hele nieuwe wereld

Naarmate kinderen steeds verder in de puberleeftijd komen gaan ze steeds meer ontdekken wie ze zelf zijn, welke seksuele voorkeur ze hebben, de eerste grote verliefdheden doen hun intrede en wellicht hun eerste seksuele ervaringen. Dit alles kan voor veel onzekerheid zorgen en vragen oproepen. Denk aan het veranderen van hun lichaam, het ontdekken of je op meisjes of op jongens valt, liefdesverdriet, het verkennen van hun eigen seksualiteit en mogelijk ook die van een ander. Een hele nieuwe wereld, voor je puber maar zeker ook voor jou als ouder!
In onze dagelijkse praktijk als jeugd- en gezinswerkers praten we regelmatig met ouders van pubers over dilemma’s als: mag het vriendje blijven slapen of niet? Moet ik nog voorlichting geven aan mijn puberzoon of weet hij al alles? Onze schoolmaatschappelijk werkers en psychologen krijgen regelmatig te maken met pubers die tegen de grenzen van hun ouders aanlopen, of die er helemaal niet met hun ouders over durven praten.

Belangrijk is in elk geval dat je kind lekker in zijn vel zit. Dat het bouwt aan zelfvertrouwen. Dat het de eigen en andermans grenzen leert respecteren. Merk je dat je kind worstelt met bepaalde gevoelens, probeer er dan voor je kind te zijn door het bespreekbaar te maken. En… neem die gevoelens serieus, zwak ze niet af.

Tips voor het praten met je kind

Praten met kinderen over seksualiteit en relaties is heel belangrijk voor een gezonde ontwikkeling. Hieronder staan een aantal algemene tips:

► Geef zelf het goede voorbeeld. Je hebt als ouder een voorbeeldfunctie. Jouw kinderen leren hoe mensen zich horen te gedragen door te observeren hoe jij met anderen omgaat, hoe jij lief hebt, hoe jij ruzie maakt en problemen oplost, hoe jij andermans grenzen respecteert.

► Je hoeft als ouder niet overal een antwoord op te hebben. Het is niet erg als je iets niet weet. Laat je kind vooral merken dat geen vraag te gek is, en wat we niet weten dat zoeken we gewoon op! Afhankelijk van de leeftijd kun je dit samen en tegelijk met je kind doen, of jij zoekt het eerst uit en vertelt aan je kind dat het nog even moet wachten op een antwoord.

► Maak gebruik van spontane leermomenten. Gebruik bijvoorbeeld een krantenbericht of televisieprogramma als aanleiding voor een gesprek. Vraag vooral naar de beleving en visie van je kind, wat weet hij/zij al? Wat gaat er in dat koppie om? Als je zelf vervolgens iets wilt uitleggen of vertellen, kun je eventueel boeken, brochures en plaatjes gebruiken ter ondersteuning van jouw verhaal, passend bij de leeftijd.

Probeer bijvoorbeeld op de hoogte te blijven van de filmpjes en programma’s die jouw kinderen kijken op internet en de televisie. Je kunt ernaar vragen, of af en toe eens meekijken. Wat zie je daar op het gebied van lichaam, liefde, relaties en seks? Keur niet alles meteen af, maar ga open het gesprek met ze aan.

► Houd het informeel en ontspannen. Het kan helpen als je ervoor zorgt dat je elkaar niet direct hoeft aan te kijken. Voor veel kinderen (en vooral pubers) is het vaak makkelijker om over een gevoelig onderwerp te praten als zij je niet direct hoeven aan te kijken. Je zou bijvoorbeeld een gesprek kunnen starten tijdens het afwassen, op de fiets of in de auto. Maar soms kan het ook juist goed zijn om er echt eens voor te gaan zitten.

► Moedig je kinderen aan om een eigen mening te vormen. Als ze iets vragen of ergens over vertellen, laat dan niet meteen jouw visie en mening horen, maar vraag ze gewoon eens ‘wat vind je hier zelf van?’ Stimuleer het inleven in een ander. Vertel jouw mening pas als je kinderen ernaar vragen, of als je denkt dat het écht nodig is. Leg ook uit dat andere mensen een andere mening kunnen en mogen hebben.

► Noem mannelijke en vrouwelijke geslachtsdelen gewoon bij hun naam of spreek samen met jouw kinderen af welke namen jullie ervoor gebruiken. Het is erg belangrijk dat jouw kinderen ook de reguliere benamingen kennen.

► Respecteer dat jouw kinderen behoefte hebben aan een beetje zelfstandigheid en privacy. Maak er bijvoorbeeld geen probleem van als jouw kinderen willen dat je eerst klopt, voordat je de badkamer of zijn/haar slaapkamer binnenkomt. Of als ze je een keer liever iets niet willen vertellen (tenzij je je grote zorgen maakt natuurlijk). Zolang ze maar het gevoel hebben dat ze altijd bij je terecht kunnen en je hen altijd serieus zal nemen.

► Gebruik gerust een beetje humor tijdens het praten over seksualiteit en relaties. Humor normaliseert, het haalt de lading eraf en kan ervoor zorgen dat spanning afneemt.

► Geef altijd een eerlijk antwoord. Kinderen zijn nieuwsgierig en nooit te jong om iets te leren over seksualiteit en relaties. Op het moment dat jouw kinderen vragen gaan stellen, zijn ze ook klaar voor eerlijke antwoorden. Wel passend bij hun leeftijd en ontwikkeling natuurlijk!

► Check altijd even of je kind de informatie goed begrepen heeft. Controleer ook altijd of het echt een antwoord is op hun vraag.

► Bespreek ook persoonlijke zaken en onderwerpen, zoals een natte droom en menstrueren. Het is belangrijk dat kinderen goed voorbereid zijn op de puberteit.

► Infomeer ze over jongens- en meidendingen. In de praktijk zien we dat moeders meestal seksuele voorlichting geven aan hun dochters, en vaders aan hun zonen. Maar de inbreng van de andere sekse is net zo belangrijk. Jongens moeten ingelicht worden over de seksuele ontwikkeling van meisjes en meisjes moeten ingelicht worden over de seksuele ontwikkeling van jongens. Ook de relationele vorming is belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen, vanuit zowel mannelijk als vrouwelijk perspectief belicht.

► En als laatste misschien een open deur, maar wel een hele belangrijke: laat merken dat je om je kinderen geeft. Zeg of laat regelmatig merken dat je van je kinderen houdt. Knuffel ze, laat hen voelen dat fysiek contact fijn en liefdevol is. Maar ook hier geldt: respecteer de grenzen van je kind. Goed voorbeeld doet immers volgen!

Wat je ook kunt doen

► Als je al contact hebt met één van onze professionals, neem dan contact op met diegene om je vraag of zorg te bespreken. Bijvoorbeeld met de psychologen van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) of met de schoolmaatschappelijk werker van Partners in Welzijn (PIW) op de school van jouw kind.

► Heb je nog geen vaste contactpersoon, maar wil je wel graag met iemand in contact komen omdat je vragen of zorgen hebt over jouw kind of jouw gezin? Bel of stuur een whatsapp-bericht naar het CJG 046-8506910 of mail naar info@cjg-wm.nl en we zorgen dat jouw vraag op de juiste plek terecht komt.

Meer weten?

Bron: https://www.seksuelevorming.nl

Geplaatst op 27 mei 2020 | Categorie Peuter, Schoolkind