Vuurwerk en opvoeden, een uitdagende combinatie!

Oud en nieuw, een feest om samen met geliefden het jaar af te sluiten en het nieuwe jaar dat nog blanco voor ons ligt te verwelkomen. Gezellig samen zijn met familie of met vrienden. Vuurwerk hoort er in veel gezinnen ook bij. En als dat niet zo is, dan vindt menig puber dit razend interessant met leeftijdsgenoten onder elkaar. Maar wat als je kind bang is voor vuurwerk? Of als jij als ouder hele andere ideeën hebt over vuurwerk dan je puber? In dit artikel vind je tips rondom vuurwerk en opvoeden.

Hoe leuk en mooi we vuurwerk ook vinden en hoezeer we aan tradities willen vasthouden, het valt niet te ontkennen dat er risico’s aan het afsteken verbonden zijn. Vuurwerk wordt steeds zwaarder (ook al is dat verboden in Nederland, het is natuurlijk gemakkelijk gehaald over de grens) dus het risico neemt toe. In 2023 liepen ruim 1200 mensen vuurwerkletsel op. Niet alleen degene die vuurwerk afsteekt, maar ook toeschouwers lopen risico. En laten we de impact op onze huisdieren ook niet vergeten, die worden meestal niet vrolijk van al dat geknal en voelen zich angstig. Ook kinderen kunnen bang zijn voor vuurwerk, omdat ze erg schrikken van de knallen en het geluid of omdat ze bang zijn dat er iets ergs gebeurt en er iemand gewond raakt.

De risico’s beperken

Door goed en verantwoord gebruik en je aan bepaalde regels houden kun je de risico’s van vuurwerkgebruik beperken. Lees hier tips over veilig vuurwerkgebruik.

Bang voor vuurwerk

Het zijn vaak vooral jonge kinderen die angstig voor vuurwerk zijn. Voor kinderen tot ongeveer 4 jaar is het niet te begrijpen wat er precies gebeurt, daar zo hoog in de lucht. Soms is het vuurwerk ook niet te zien, maar wel goed te horen. Deze angst voor vuurwerk kan doorspelen tot een jaar of acht.
Daarna heeft het meestal iets te maken met iets vervelends dat kinderen hebben meegemaakt, gezien of gehoord op het gebied van vuurwerk. Verder zijn er natuurlijk ook kinderen die van nature gevoelig zijn voor harde geluiden en daar snel van schrikken.

Wat als jouw kind bang is voor al die knallen? Er zijn een aantal dingen die je beter niet kunt doen:

Exposure

Je kind bewust blootstellen aan vuurwerk, met het idee dat het er dan aan went. Dit kan averechts werken. Exposure-therapie is voorbehouden aan professionals en gebeurt met beleid, als ouder je kind zomaar in het diepe gooien heeft risico’s.

Wegpraten

Vaak zijn we als ouders geneigd om angst weg te praten. We bedoelen dan ons kind gerust te stellen. Maar tegelijk gaan we compleet voorbij aan wat een kind daadwerkelijk voelt. Zeg dus niet “Je hoeft echt niet bang te zijn hoor!” of “Kom op, het zijn maar knallen, het is niks ergs.” Deze angst is voor kinderen heel echt, het maakt niet uit wat jij daarover zegt. Vergelijk het maar eens met angst voor honden, we begrijpen allemaal dat dat niet over gaat als er gezegd wordt dat ‘het hondje niets doet hoor’. De angst is er nu eenmaal, en die mag er zijn.

Maar wat kun je als ouder nu wél doen als je kind bang is voor vuurwerk?

Angst mag er zijn

Als je kind het nog niet weet, leg dan uit dat er binnenkort een avond aankomt, waarop mensen veel vuurwerk afspreken. Vraag aan je kind: “Wat vind jij prettig? Wil je van binnen naar buiten kijken, of wil je dan je favoriete muziek luisteren?” Leg de keuze bij je kind, in plaats van dat jij bedenkt: zo is het opgelost. Ook is het goed om voor te bespreken met je kind wat het precies kan verwachten.

Blijf lekker binnen

Als je kind daarvoor kiest, blijf dan lekker samen binnen. Het heeft geen zin om je kind te dwingen toch mee naar buiten te gaan. Angst voor vuurwerk belemmert je in het dagelijks leven namelijk niet, dus waarom zou je? Maar als je er toch voor wil kiezen, of omdat jullie vlak na de jaarwisseling ergens nar toe moeten lopen, doe het dan in kleine stapjes en samen. Je kunt bijvoorbeeld je kind een koptelefoon laten opzetten, als afleiding. Het kan helpen als je hier van tevoren al mee oefent, dus niet pas op de avond zelf.

Sensomotorisch materiaal

Tijdens het vuurwerk-moment kun je je kind klei of ander sensomotorisch materiaal geven. Dit kan een goede afleiding zijn, iets voelen in de handen en daarmee friemelen kan helpen.

>> lees ook deze artikelen over de feestdagen:

• Kerstontbijt op school | Esther blogt
• Stressvrij de feestdagen door

Help mijn puber doet wat ie wil

Voor jou als ouder kan het erg lastig zijn wanneer je weet dat jouw kind of puber toch vuurwerk wil afsteken ondanks dat jij dat niet zo’n goed plan vindt. Of dat je er geen controle over hebt wat er gebeurt als ze met vrienden onder elkaar zijn.

Wij zijn altijd voorstander van een goed gesprek. Als jij als ouder kunt begrijpen wat de aantrekkingskracht is voor je kind, is er al een grote stap gezet. Dan is er ruimte voor verbinding. Het scheelt wellicht een partijtje tieren, stampvoeten en kreten als ‘Jij snapt mij totaal niet!’

Om een goed gesprek te kunnen voeren met je kind is het ook belangrijk dat je als ouder op de hoogte bent van de juiste informatie. Wat mag wel en niet? Waar is er een vuurwerkverbod? En wat zijn de consequenties als je je niet aan de regels houdt?

Wat mag wel?

Op de verpakking van legaal vuurwerk staat een minimumleeftijd van 12 of 16 jaar. De minimumleeftijd hangt af van het soort vuurwerk:

• De minimumleeftijd van 12 jaar geldt voor categorie F1 vuurwerk, zoals sterretjes.
• De minimumleeftijd van 16 jaar geldt voor categorie F2 vuurwerk, zoals fonteinen.

De verkoop van F2 vuurwerkproducten voor consumenten kan alleen in de winkel tijdens de 3 vuurwerkverkoopdagen.

Het is verboden om illegaal vuurwerk te kopen, bij je te hebben en af te steken.

Consequenties

Politie en BOA’s controleren de vuurwerkregels. Jongeren tot 18 jaar die zich niet aan deze regels houden kunnen een Halt-straf krijgen. Bij lichte overtredingen kunnen ze zo een boete voorkomen. Jongeren krijgen dan van stichting Halt een straf om ze aan te sporen tot ander gedrag, bijvoorbeeld door rommel op te ruimen. Na een Halt-straf krijgen zij geen aantekening in hun strafblad.

Ben je ouder dan 18 dan is de minimale boete voor het niet volgen van de vuurwerkregels 100,- en een aantekening in het strafblad. Hierdoor kun je mogelijk geen Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) meer krijgen. Een VOG heb je soms nodig voor een nieuwe baan, stage of opdracht als zzp’er of vrijwilliger. Overtreed je de regels vaker, dan is de boete/straf zwaarder. Ook de hoeveelheid vuurwerk bepaalt de straf of boete.

Bespreek dus samen met je kind wat de regels inhouden en maak hier afspraken over.

Verbinden

Zoals met alles, geldt ook nu: het is de toon die de muziek maakt. Roep je vooral wat niet mag en sta je lijnrecht tegenover je kind, dan stuit je vooral op weerstand. Het wordt er waarschijnlijk niet gezelliger op in huis.

Probeer dus vooral te verbinden met je kind. Hoe je dat doet is moeilijk uit te leggen. Het is een gevoel, het heeft te maken met oprechte interesse in je kind en wat de situatie voor hem betekent, met begrip, compassie en mildheid.

Pubers houden nu eenmaal van spanning. Het opzoeken van grenzen hoort bij hun leeftijd.  Zeker in groepsverband willen ze nog wel eens meer risico’s nemen, gewoon om erbij te horen. Ook zijn pubers meestal nog niet zo goed in staat om de eventuele gevolgen van hun gedrag te overzien. Het is goed om dit in je achterhoofd te houden wanneer je de verbinding probeert op te zoeken met je puber.

> meer weten over het puberbrein? Bekijk dit webinar eens: Een puber in huis… waar is de handleiding?

 

Zorg voor gunstige omstandigheden tijdens een gesprek

Pubers staan erom bekend liever niet rechtstreeks geconfronteerd te worden met iets. Dan wéét je dat de hakken in het zand gaan. Ze vinden jouw mening vaak stom, overdreven, ouderwets en overbodig. De mening van hun leeftijdsgenoten is veel belangrijker.

Het helpt om te zorgen dat jullie beiden tijd en ruimte hebben voor een gesprek. En dat de sfeer relaxt is. Voer dit gesprek dus niet wanneer je je puber net betrapt hebt met een Cobra6 in zijn rugzak! 😉

Begin er bijvoorbeeld over tijdens een van de dagelijkse bezigheden, zoals tijdens het samen koken. Of als je naast elkaar zit in de auto, onderweg ergens naar toe. Het is voor pubers vaak makkelijker om over dingen te praten als ze de ander niet hoeven aan te kijken. En zo voelt het ook niet zo geforceerd als ‘wij moeten het eens ergens serieus over hebben’.

‘Met’ je puber praten werkt beter dan ’tegen’ je puber praten. Stel je eigen reactie eens uit en luister ook naar wat je kind te zeggen heeft en hoe hij tegen zaken aankijkt.  Zodra pubers het idee hebben dat ze worden aangevallen, schieten ze in de verdediging of zeggen ze helemaal niets meer. Wie weet zijn er in jullie opvattingen toch meer overeenkomsten dan je denkt, waardoor jullie samen kunnen zoeken naar afspraken of een compromis over vuurwerk.

Geniet samen!

Bij pubers zul je nooit helemaal zeker weten wat ze doen als jij er niet bij bent. Maar probeer vertrouwen te hebben: jij hebt gedaan wat je kunt, en je kind heeft heus wel iets opgestoken van alles wat je geprobeerd hebt te zeggen. Geniet vooral samen van de feestdagen!

Bron: Rijksoverheid, metronieuws.nl

Vragen? Contact?

Heb je naar aanleiding van dit artikel een vraag? Wil je graag met iemand in contact komen omdat je vragen of zorgen hebt? Bel of stuur een whatsapp-bericht naar het CJG 046-8506910 of mail naar info@cjg-wm.nl en we zorgen dat jouw vraag op de juiste plek terecht komt.

Geplaatst op 20 december 2024 | Categorie Jongeren, Schoolkind